طبیعتاً هر مردی در زندگی خود، به دنبال تجربه یکی از قوی‌ترین و ناب‌ترین احساسات، یعنی پدر شدن است. اما برخلاف چیزی که بسیاری از ما از این موضوع در ذهن داریم، برای بسیاری از مردان، فرایند باروری و به دنبال آن، نازایی، از جمله بزرگ‌ترین مشکلات هستند. در واقع، علل نازایی در مردان یکی از مسائلی است که برای بسیاری از زوج‌ها، یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین موانع برای باروری به‌حساب می‌آید.
بیشتر مردان متوجه نیستند که نازایی به معنای ازدست‌دادن امکان باروری نیست، بلکه به معنای کاهش قابل‌توجه در توانایی تولید اسپرم و کیفیت آن‌ها است. عوامل متعددی در این باره دخالت دارند، از جمله عوامل ژنتیکی یا عوامل محیطی که هر کدام میتوانند در نوع خود اثرات منفی کم یا زیادی داشته باشند.
بااین‌حال، بسیاری از مردان همچنان به دنبال شناخت علل نازایی در مردان و درمان آن هستند، تا بتوانند به آرزوی پدر شدن خود برسند.
در این مقاله، تمامی جنبه‌های مرتبط با علل نازایی در مردان را بررسی می‌کنیم. همچنین روشهایی درمانی؛ مانند میکرواینجکشن را هم معرفی خواهیم کرد. اگر دوست دارید درباره این روش درمانی بیشتر بدانید، توصیه می‌کنیم مطلب « میکرواینجکشن چیست » را مطالعه کنید.
دلایل اینکه امروزه ناباروری بسیار رایج شده، چیست؟
رایج شدن ناباروری یکی از مسائل پیچیده و چالش‌برانگیز در جامعه امروز است که برای آن دلایل متعددی وجود دارد. این موضوع نه‌تنها در کشور ما بلکه در همه کشورهای جهان روزبه‌روز در حال فراگیرشدن است و مهم‌ترین علت ناباروری مردان، سبک زندگی نامناسبی است که برای خود انتخاب کرده‌اند.
در راستای همین موضوع می‌خواهیم دلایل دیگری علاوه بر سبک زندگی هم برای گسترش ناباروری معرفی کنیم که شناختشان میتواند شما را تا حدی از خطراتشان آگاه کند.
1. تأخیر در ازدواج و باروری
با افزایش سن ازدواج، تعداد زوج‌هایی که با مشکل ناباروری مواجه میشوند، افزایش مییابد. همچنین، تأخیر در شروع باروری نیز میتواند منجر به کاهش تولید اسپرم در مردان و تخریب تخمک‌ها در زنان شود. متأسفانه به دلیل شرایط اجتماعی نامناسب این روزها، بسیاری از افراد موفق به تشکیل خانواده در زمان مناسب نمی‌شوند و از این رو احتمال نازایی در آن‌ها بالا می‌رود.
2. استفاده از مواد مخدر، دخانیات و الکل
استفاده از مواد مخدر، دخانیات و الکل میتواند به کاهش تولید اسپرم در مردان و تخریب تخمک‌ها در زنان منجر شود. این مواد میتوانند به دلیل تأثیرات شیمیایی و تأثیرات زیستی بر روی سلول‌های تولید اسپرم و تخمک، به مشکلات ناباروری منجر شوند. ازاین‌رو مهم است که در سبک زندگی خود این موضوع را موردتوجه داشته باشید و از الکل، مواد مخدر یا دخانیات تا جای ممکن دوری کنید.
3. اختلالات هورمونی و ژنتیکی
اختلالات هورمونی مانند: اختلال در تولید هورمون‌های مرتبط با تولید اسپرم و تخمک، میتواند به کاهش تولید اسپرم و تخمک و در نتیجه ناامیدی برای باروری شود. همچنین، برخی اختلالات ژنتیکی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در خانم ها نیز با افزایش ریسک ناباروری همراه است.
اختلالات هورمونی یکی از علایم ناباروری در زنان و مردان است. البته برای تشخیص ناباروری در زنان راه‌های دیگری هم وجود دارد که در مقاله « علائم ناباروری در زنان » به آن‌ها پرداخته‌ایم.
4. استفاده از داروها
استفاده از برخی داروها مانند: داروهای ضدسرطان، داروهای ضد روماتیسمی و داروهای ضدتشنج میتواند به مشکلات ناباروری منجر شود. این داروها میتوانند به دلیل تأثیراتی که بر روی هورمون‌ها و سلول‌های تولید اسپرم و تخمک دارند، به مشکلات ناباروری منجر شوند.
با درنظرگرفتن این موضوع مهم است که برای استفاده از هر دارویی، از قبل با دکتر متخصص صحبت کرده باشید و خودسرانه هیچ دارویی را برای مدت طولانی استفاده نکنید.
5. عوامل محیطی
عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، سموم شیمیایی، تغذیه نامناسب و استرس میتوانند به مشکلات ناباروری در مردان و زنان منجر شوند. این عوامل میتوانند به دلیل تأثیراتی که بر روی سلول‌های تولید اسپرم و تخمک دارند، به مشکلات ناباروری منجر شوند.
6. مشکلات جنسی
مشکلات جنسی مانند: عدم توانایی در انجام رابطه جنسی و ناتوانی در برقراری رابطه، میتواند به مشکلات ناباروری در مردان منجر شود. همچنین، مشکلات جنسی مانند: سردی و خشکی واژن نیز میتواند به کاهش توانایی باروری در زنان منجر شود.
7. عوامل روانی
استرس، اضطراب، افسردگی و سایر عوامل روانی میتوانند به کاهش توانایی باروری در زوج‌ها منجر شوند. همچنین، برخی روشهای درمانی برای مشکلات روانی مانند: روان‌درمانی و درمان دارویی نیز ممکن است به بهبود توانایی باروری کمک کنند. اما باید توجه داشته باشید که تا جای ممکن باید از عوامل استرس‌زا دوری کنید.
در کل، رایج شدن ناباروری به دلیل ترکیبی از این عوامل و دلایل دیگر مانند: تغییر در شیوه زندگی و شرایط اجتماعی افراد افزایش‌یافته است؛ بنابراین، برای جلوگیری از ناباروری، ضروری است که به شیوه زندگی، تغذیه، ورزش، استرس و شرایط محیطی دقت کرده و در صورت وجود هر گونه علائم بیماری، به پزشک مراجعه کنید.
انواع مشکلات نازایی در مردان
خوشبختانه برای درمان نازایی در مردان روشهای بسیاری وجود دارند که پیش‌تر یکی از آن‌ها به نام میکرواینجکشن معرفی شد. این روش درمانی با استفاده از دستگاه میکرواینجکشن و تحت‌نظر متخصصان انجام میشود، ازاین‌رو میتوان تا حد زیادی امید به بازگشت باروری داشت.
در ادامه مطلب اما می‌خواهیم انواع نازایی در مردان را بررسی کنیم:
- یکی از انواع نازایی در مردان مربوط به عدم وجود اسپرم یا تولید میزان کمی از آن است. این نوع نازایی معمولاً به دلیل مشکلات ژنتیکی، اختلالات هورمونی و عوامل محیطی مانند: تنش و استرس ایجاد میشود. عمدتاً هم با رفع این مشکلات، میزان تولید اسپرم در مردان افزایش خواهد یافت.
- در نوع دوم، اسپرم کافی وجود دارد، اما به دلیل اختلالاتی مانند: ضعف اسپرم، عدم توانایی در حرکت اسپرم و یا تغییر شکل اسپرم، توانایی باروری را ندارد. این نوع نازایی ممکن است به دلیل مشکلات جسمی مانند: عفونتهای تناسلی یا حتی عوامل ژنتیکی ایجاد شود.
- در سومین نوع میتوان ترکیبی از دو نوع قبلی را مشاهده کرد. در واقع در این نوع نازایی در مردان تعداد اسپرمها کم بوده و بهاحتمال زیاد توانایی حرکت بهاندازه کافی ندارند. باید اشاره کنیم که برای درمان این موضوع هم روشهایی مانند آیویاف وجود دارند. در مطلب « آی وی اف چیست » این موضوع بهصورت دقیقتری بررسی شده است.
- چهارمین مورد از انواع نازایی در مردان این است که مشکلی در اسپرم وجود ندارد، اما سیستم انتقال اسپرم دچار مشکل است. این نوع نازایی به دلیل مشکلات جسمی مانند: انسداد مجاری اسپرم، عفونتهای تناسلی و مشکلات روانی ایجاد میشود.
شایع‌ترین دلایل ناباروری در مردان کدام‌اند؟
مشکلات نازایی در مردان میتواند به دلیل عوامل متعددی از جمله اختلالات هورمونی، اختلالات جنسی، عوامل روانی، اختلالات سلولی و ژنتیکی، عوامل محیطی و استفاده از داروها به وجود آید.
در ادامه به برخی از رایج‌ترین مشکلات نازایی در مردان اشاره می‌کنیم:
1. کاهش تعداد اسپرم
کاهش تعداد اسپرم، یکی از رایج‌ترین مشکلات نازایی در مردان است. این مشکل میتواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله اختلالات هورمونی، عوامل محیطی، استفاده از داروها و تغذیه نامناسب ایجاد شود.
2. ضعف اسپرم
ضعف اسپرم، به معنی کاهش حرکت و توانایی اسپرم برای حرکت به سمت تخمدان است. ضعف اسپرم یکی از اصلی‌ترین علل نازایی در مردان است که این روزها افراد زیاد با آن سروکار دارند. ضعف اسپرم ممکن است در اثر سبک زندگی نامناسب و ورزش کم یا حتی دلایل هورمونی ایجاد شود.
3. ناپایداری اسپرم
ناپایداری اسپرم، به معنی تغییر شکل و ساختار اسپرم است. عوامل محیطی مانند: قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی یا عوامل ژنتیکی میتوانند در ایجاد چنین مشکلی بسیار تأثیرگذار باشند. درمان این مشکل اما ممکن است کمی دشوارتر از دیگر علل نازایی در مردان باشد، اما اگر به متخصص خوبی مراجعه شود و پروسه درمان به طور کامل صورت گیرد، احتمال درمان بالا خواهد بود.
4. اختلالات هورمونی
اختلالات هورمونی یکی دیگر از اصلی‌ترین علل نازایی در مردان است که درمان آن به‌مراتب طولانی‌تر از روشهای دیگر است. برای درمان این مشکل عموماً از دارودرمانی استفاده میشود و لازم است این داروها در بازه زمانی مشخصی مصرف شوند تا اختلالات هورمونی از بین بروند.
5. عوامل محیطی
متأسفانه، بعضی از افراد هستند که به دلیل شغلی که دارند باید در معرض مواد شیمیایی خطرناک یا پرتوهای مضر باشند. این موضوع در بلندمدت قطعاً تأثیرات جبران‌ناپذیری روی این افراد خواهد داشت که یکی از آن‌ها، امکان بروز علائم ناباروری در مردان خواهد بود.
6. استفاده از داروها
یک باور غلط و بسیار خطرناک این است که افراد تصور میکنند هر دارویی را میتوانند بااطلاع در مورد کارایی‌اش مصرف کنند. باید اشاره کنیم که استفاده از دارو تنها به این جنبه محدود نمی‌شود و برای تجویز یک دارو به موضوعات مختلفی توجه میشود.
عواقب زیادی ممکن است در اثر استفاده غیراصولی از داروها ایجاد شوند که یکی از آن‌ها بی‌شک کاهش احتمال باروری در زنان و مردان خواهد بود. ازاین‌رو اهمیت زیادی دارد که از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید.
علایم اولیه برای ناباروری در مردان
پرسشی که برای بسیاری از مردان وجود دارد، این است که چگونه می‌توانیم متوجه شویم در معرض نازایی قرار داریم یا خیر؟
برای پاسخ به این پرسش تنها راه، شناختن علائم ناباروری در مردان است. این علائم را میتوان به دو دسته علائم اولیه ناباروری و علائم پیشرفته ناباروری تقسیم‌بندی کرد که در ادامه به هر دو آن‌ها بهصورت جداگانه خواهیم پرداخت.
علایم اولیه نازایی در مردان ممکن است بهصورت ظاهری مشخص نباشند؛ ولی در بعضی موارد ممکن است با نشانه‌های زیر همراه باشد:
- کاهش حجم منی: در مردانی که دچار نازایی هستند، حجم منی کاهش مییابد و ممکن است بهصورت قابلتوجهی کم شود. این موضوع نمود خارجی بسیار بیشتری از دیگر علائم ناباروری در مردان دارد.
- کاهش تعداد اسپرم: در مراحل اولیه بروز نازایی در مردان میتوان با آزمایش متوجه میزان اسپرم موجود در منی شد. اگر این میزان از حد مجاز پایینتر باشد، احتمال ناباروری بالا خواهد رفت.
- کاهش حرکت اسپرم: یکی دیگر از علائم ناباروری در مردان این است که اسپرمها یا ثابت هستند یا تحرک کافی را برای رسیدن به تخمدان ندارند. در هر دو صورت برای مشخصشدن این موضوع باید آزمایش انجام شود.
- تغییرات در شکل اسپرم: گاهی هم اسپرمها تولید شده شکل و ظاهر عادی ندارد و این موضوع میتواند روی میزان تحرکشان تأثیر منفی بگذارد که در نهایت احتمال نازایی را افزایش میدهد.
درهرصورت، برای تشخیص دقیق نازایی در مردان، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و تحت بررسی‌های لازم قرار گرفت. همچنین، برای پیشگیری از نازایی، بهتر است از سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب بهره بگیرید و از مصرف مواد مخدر و سیگار اجتناب کنید.
علایم پیشرفته ناباروری در مردان
حالا که با علائم اولیه ناباروری در مردان آشنا شدید، زمان آن رسیده تا علائمی که در مراحل پیشرفته‌تر نمود پیدا میکنند را هم بشناسید. باید اشاره کنیم که بخشی از این علائم در واقع همان علائم اولیه هستند، منتهی به شکلی خیلی شدیدتر شده‌اند.
برای مثال میزان کاهش اسپرم بسیار چشمگیر خواهد بود یا اسپرمها حرکت بسیار کم‌تری دارند. علاوه بر این علائم، در ادامه هم نشانه‌هایی را بررسی می‌کنیم که میتوانند به‌عنوان زنگ هشدار برای وقوع مراحل پیشرفته‌تر ناباروری در مردان باشند:
- وجود علائم زیستی خاص: برخی موارد ناباروری پیشرفته با علائم زیستی خاصی همراه هستند، مانند: تغییرات در اندازه یا شکل بیضهها، وجود اسپرمهای ثابت در بیضه یا وجود تودههای سخت در منطقه ارگانهای تناسلی که در برخی میتوانند دردآور باشند.
- مشکلات ارتباطی: برخی مردان در نتیجه ناامیدی از علائم ناباروری، ممکن است با مشکلاتی در ارتباط جنسی مواجه شوند و احساساتی همچون: ناراحتی، عصبانیت و افسردگی را تجربه کنند.
- مشکلات جنسی: علل نازایی در مردان ممکن است با مشکلات جنسی همراه باشد، مانند: کاهش لذت جنسی یا ناتوانی در انجام رابطه جنسی که در طولانیمدت هر دو طرفین رابطه را آزار میدهد.
- مشکلات روانی: برخی مردان در نتیجه ناامیدی از باروری ، ممکن است با مشکلات روانی مواجه شوند و احساساتی همچون اضطراب، استرس و افسردگی را تجربه کنند.
درهرصورت باید اشاره کنیم که همه این موارد طبیعی هستند، اما کسانی که با نازایی سروکار دارند، باید بدانند که این مشکل هم راه‌حلی دارد. یکی از این راه‌حل‌ها که پیش‌تر هم به آن اشاره کردیم، آی وی اف نام دارد که این روزها بسیار مورداستفاده قرار میگیرد. دستگاه آی وی اف بسیار دقیق است و تحت‌نظر یک متخصص این روش احتمال درمان بالایی دارد.
روشهای درمان ناباروری
تا اینجا سعی کردیم به سؤال ناباروری مردان چیست، به طور کامل توضیح دهیم و شما را با انواع علل نازایی در مردان هم آشنا کنیم. در ادامه اما به موضوع روشهای درمان برای نازایی خواهیم پرداخت که اطلاع از آن‌ها بسیار کارآمد خواهد بود.
- میکرواینجکشن: زمانی که تعداد اسپرمها کمتر از حالت عادی باشد، از این روش استفاده میشود. در این روش به تخمک جدا شده از تخمدان، اسپرمهای سالم را تزریق میکنند و پس از آن جنین به رحم منتقل میشود.
- آی وی اف: این روش زمانی صورت میگیرد که مشکلات شدید در اسپرمها وجود داشته باشد. در واقع اسپرمهای شسته شده را در محیط خارج از رحم در معرض تخمک میگذارند تا احتمال لقاح افزایش یابد.
- تلقیح نطفه به داخل رحم: در این روش تخمک و اسپرمهای سالم بهصورت جداگانه آماده شده و از طریق لاپاراسکوپی به داخل لوله رحمی منتقل میشوند.
مهم‌ترین علل نازایی در مردان به نظر شما کدام‌اند؟
علل نازایی در مردان میتوانند بسیار متنوع باشند، اما باید اشاره کنیم که سبک زندگی نامناسب و پس از آن عوامل ژنتیکی از جمله مهم‌ترین علل نازایی در مردان هستند.
درمان‌های زیادی برای این مشکل وجود دارد، اما باید بدانید که هر کدام در شرایط خاص و برای افراد خاصی مناسب خواهد بود. همچنین خوب است بدانید که تقریباً همه روشهای درمانی، دارای دستگاه‌های منحصربه‌فردی هستند. تهیه این دستگاه‌ها کار آسانی نیست و افراد سودجو هم در این زمینه زیاد هستند. از رو توصیه می‌کنیم برای خرید دستگاه میکرومانیپولاتور یا دستگاه میکرواینجکشن یا هر دستگاه دیگری در این زمینه به لیان آزما مراجعه کنید. از طریق لیان آزما شما می‌توانید به دستگاه‌های متنوع با قیمت‌های بسیار منطقی دسترسی داشته باشید و خرید مطمئنی را تجربه کنید.
Everything is very open with a really clear description of the issues. It was definitely informative. Your site is useful. Thank you for sharing!