فریزر آزمایشگاهی محفظه‌ای با دمای قابل‌کنترل است که از آن در آزمایشگاه برای نگهداری از مواد آزمایشگاهی خاص استفاده می‌کنند. رعایت نکات اصولی برای نگهداری از فریزر آزمایشگاهی ، از فاسد شدن و آلوده شدن مواد داخل آن جلوگیری می‌کند. توجه به عملکرد صحیح هشدارها، ثبت دما، منظم نگه داشتن فضای داخلی و همچنین حفظ تمیزی آن، بعضی از راهکارهایی هستند که نیاز به تعمیر و تعویض آن را به حداقل می‌رسانند. برای آشنایی بیشتر با این دستگاه، کاربردها و نحوه نگهداری صحیح از آن تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فریزر آزمایشگاهی چیست؟
برای سالم ماندن محلول ها، مواد شیمیایی و نمونه‌های گرفته‌شده از بدن انسان لازم است آن‌ها را در محلی خنک و استریل نگهداری کنید. به‌همین دلیل است که نگهداری از فریزر آزمایشگاهی اهمیت ویژه‌ای دارد. نگهداری از این مواد در یخچال‌ها و فریزرهای معمولی احتمال بروز مشکلاتی مثل: آلوده شدن نمونه‌های خونی، انتشار سموم زیستی ، انفجار و آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد. با استفاده از انواع مختلف این دستگاه مانند: فریزرهای قابل‌حمل، منفی ۸۰ درجه و ضدانفجار میتوانید احتمال بروز این حوادث را تا حد زیادی کاهش دهید.
فریزرهای -۸۰ چه کاربردی دارند؟
فریزرهای منفی ۸۰ درجه سلسیوس یکی از پرکاربردترین انواع این دستگاه‌ها به‌شمار می‌روند که در تحقیقات پزشکی و بالینی و محیط‌های صنعتی برای نگهداری از نمونه‌ها در دمای بسیار پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌همین علت نگهداری از فریزر آزمایشگاهی منفی ۸۰ درجه برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی موادی مثل: DNA، RNA، عصاره‌های سلولی، پروتئین‌ها و سایر نمونه‌های زیستی حساس ضروری است. نگهداری از این مواد در فریزرهایی با دمای پایین از آسیب‌دیدگی و تجزیه شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند.
نحوه کار با فریزرهای آزمایشگاهی
برای آشنایی با نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی باید به دستورالعمل شرکت سازنده محصول توجه کنید. این دستورالعمل‌ها در دفترچه راهنما به‌طور کامل ذکر شده‌اند. رعایت نکات اصولی برای استفاده و نگهداری از فریزر آزمایشگاهی به افزایش دوام و ماندگاری آن منجر می‌شود و طول عمر مفید آن را افزایش می‌دهد.
اقدامات روزانه برای نگهداری از فریزر آزمایشگاهی
هر کدام از قطعات این دستگاه نقش مهمی در عملکرد صحیح آن ایفا می‌کنند. به‌همین خاطر کسب اطمینان از سلامت اجزا یکی از مهم‌ترین روش‌های نگهداری از فریزر آزمایشگاهی محسوب می‌شود. از طرفی باتوجه‌به گران بودن قیمت فریزر آزمایشگاهی بهتر است به‌طور روزانه آن را تمیز کرده و در صورت بروز کوچک‌ترین مشکل قطعه آسیب‌دیده را تعمیر کنید.
– مطمئن شدن از عملکرد صحیح هشدارها
سیستم هشدار در این دستگاه‌ها یک ویژگی مفید است که اطلاعاتی مانند: نیاز به تنظیم دما، ناهماهنگی قطعات، قطع شدن برق و باز ماندن درها را در اختیار شما قرار می‌دهد. با توجه به آن‌ها میتوانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن اجزای آسیب‌دیده را پیدا کرده و آن‌ها را تعمیر کنید. باتوجه‌به نقش پررنگ این سیستم در نگهداری از فریزر آزمایشگاهی، بهتر است هر روز از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید و در صورت خاموش کردن سیستم هشدار یکی از قطعات پیام اخطار را یادداشت کرده و به همکاران خود اطلاع دهید.
– ثبت اطلاعات و موجودی دستگاه
توصیه می‌کنیم دمای فریزر را در ابتدا و انتهای هر روز کاری یادداشت کنید. همچنین از طریق نصب یک برچسب، مواد موجود در دستگاه را مشخص کنید. رعایت این نکات به شما در کنترل عملکرد فریزر آزمایشگاهی و مدیریت موجودی آن کمک می‌کند. همچنین میتوانید برای ذخیره‌سازی اطلاعات و موجودی از فضای ذخیره‌سازی ابری و صفحات گسترده آنلاین استفاده کنید. به‌علاوه برنامه‌ها و نرم‌افزارهایی وجود دارند که به شما امکان می‌دهند به‌صورت منظم این داده‌ها را ذخیره کنید.
در صورت استخدام نیروی جدید نحوه کار با این برنامه‌ها و نرم‌افزارها را به آن‌ها بیاموزید و اطمینان حاصل کنید که تمام کارکنان می‌توانند اطلاعات را بخوانند و در صورت نیاز داده‌های جدیدی ثبت کنند.
– منظم نگه داشتن فضای داخلی و خارجی
نامرتب بودن فضای داخلی دستگاه، یافتن مواد موردنیاز را با مشکل مواجه می‌کند. برای نگهداری از فریزر آزمایشگاهی و کمک به افزایش طول عمر مفید آن لازم است به‌صورت روزانه موجودی داخل دستگاه را بررسی کنید و آن‌ها را با رعایت اصول به‌طور منظم درون دستگاه قرار دهید.
در صورت ایجاد آلودگی در قفسه‌ها، به‌سرعت آن را تمیز کنید. انجام این کار به افزایش دوام و ماندگاری مواد و نمونه‌های داخل فریزر کمک خواهد کرد. برای نظافت فضای خارجی دستگاه باید درزگیرها، دریچه‌ها و کویل‌ها را هنگام تمیز کردن، بررسی کنید و مطمئن شوید که هیچ‌گونه یخ‌زدگی در اطراف این قطعات وجود ندارد.
تمیز کردن گرد و غبار و آلودگی‌ها از درزها، یکی دیگر از روش‌های نگهداری از فریزر آزمایشگاهی به‌حساب می‌آید. همچنین لازم است از نظافت محیط اطراف دستگاه مطمئن شوید تا از انتقال آلودگی به داخل فریزر جلوگیری کنید.
اقدامات پیشگیرانه برای نگهداری بهینه از فریزر آزمایشگاهی
انجام بعضی اقدامات به نگهداری بهینه از این تجهیزات آزمایشگاهی کمک خواهد کرد و طول عمر مفید آن را افزایش خواهد داد. مراجعه به نمایندگی تجهیزات آزمایشگاهی در صورت آسیب‌دیدگی دستگاه یا بروز مشکل در کالیبراسیون آن از جمله اقدامات مفید در جلوگیری از گسترش آسیب‌دیدگی است.
ایجاد شرایط مناسب در آزمایشگاه
ایجاد شرایط مناسب در آزمایشگاه برای نگهداری از فریزر آزمایشگاهی و سایر تجهیزات ضروری است. از مهم‌ترین این شرایط می‌توانیم به: جریان هوا، میزان رطوبت، دما و نور اشاره کنیم. همچنین بررسی دمای دستگاه و کنترل آن از دیگر اقداماتی است که از آسیب‌دیدگی فریزر جلوگیری می‌کند.
ثبت تاریخ خرید و تعمیر دستگاه
ثبت اطلاعاتی مانند: تاریخ خرید و تاریخ تعمیر دستگاه به شما امکان می‌دهد تا در صورت بروز مشکل در آینده بهترین تصمیم را برای رفع آن بگیرید.
انجام تعمیرات دوره‌ای
تعمیر دوره‌ای تجهیزات آزمایشگاهی باید به‌صورت منظم و در فواصل زمانی معین باشد. تعویض قطعات آسیب‌دیده و تنظیم سیستم دستگاه از اقدامات پیشگیرانه‌ای هستند که دوام، ماندگاری و عملکرد صحیح آن را در طولانی‌مدت تضمین می‌کنند.
تهیه جعبه ابزار کامل و مجهز برای انجام تعمیرات
در صورت بروز مشکلات جزئی میتوانید بدون نیاز به مراجعه به نمایندگی و با توجه به نکات درج‌شده در دفترچه راهنما، قطعات را تعمیر کنید. به‌همین علت وجود یک جعبه ابزار کامل و مجهز در آزمایشگاه‌ها ضروری است. بعضی از مهم‌ترین اقلامی که باید در این جعبه وجود داشته باشند، عبارت‌اند از: پیچ‌گوشتی، چسب مخصوص، کلید آلن، نوار الکتریکی، نوار چسب، آچار، انبر، شوینده لوله‌ها و روان‌کننده.
آموزش تمام کارکنان پیش از استخدام
آشنایی کارکنان آزمایشگاه با روش‌های تعمیر، استفاده و نگهداری از فریزر آزمایشگاهی و راهکارهای ایمنی، از آسیب دیدن دستگاه و بروز خطرات جانی جلوگیری می‌کند.
بررسی مشکلات رایج فریزر آزماشگاهی و راه‌حل آن‌ها
شناخت مشکلات رایج فریزر آزمایشگاهی و راه‌حل آن‌ها به شما امکان می‌دهد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن هرگونه آسیب‌دیدگی را تشخیص دهید و برطرف کنید:
1. سرد نشدن فریزر آزمایشگاهی
اگر فریزر به‌درستی سرد نمی‌شود، لازم است ابتدا دمای آن را تنظیم کنید. در صورت رفع نشدن مشکل عملکرد فن دستگاه و ترموستات را بررسی کنید. همچنین در بعضی مواقع این مشکل به‌دلیل پر شدن بیش از اندازه فریزر اتفاق می‌افتاد.
2. سر و صدای زیاد دستگاه
تراز نبودن دستگاه یا شل شدن بعضی اتصالات آن، از جمله رایج‌ترین دلایل سروصدای زیاد هستند. آسیب‌دیدگی فن یا شکستن پره‌ها و خرابی کمپرسور نیز در بروز این مشکل دخیل است.
3. بوی نامطبوع فریزر آزمایشگاهی
معمولا بوی نامطبوع فریزر آزمایشگاهی به‌دلیل فاسد شدن مواد موجود در این دستگاه اتفاق می‌افتد. برای رفع این مشکل کافی است مواد فاسد را از فریزر خارج کرده و تمام قفسه‌ها را به‌خوبی نظافت کنید.
4. روشن نشدن دستگاه
با رعایت نکات کلیدی نگهداری از فریزر آزمایشگاهی میتوانید از بروز آسیب‌های جدی مثل: روشن نشدن دستگاه به‌دلایلی مانند: اتصال برق، خرابی موتور یا سایر قطعات جلوگیری کنید.
5. خاموش شدن یا قطع شدن چراغ فریزر آزمایشگاهی
تنظیم نکردن درست چراغ و باز و بسته کردن مداوم در فریزر، اصلی‌ترین دلایل بروز این مشکل محسوب می‌شوند. همچنین گرم شدن لاستیک‌های اطراف در دستگاه از دیگر دلایلی است که باعث عملکرد نادرست چراغ می‌شود. در نظر گرفتن دستورالعمل‌هایی برای استفاده از دستگاه و آموزش کارکنان از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.
6. نشت آب از زیر دستگاه
انسداد لوله‌ها و خرابی المنت‌ها باعث نشت آب از زیر دستگاه خواهد شد. به‌کارگیری دستورالعمل‌های شرکت سازنده برای نگهداری از فریزر آزمایشگاهی احتمال بروز این مشکلات را به حداقل می‌رساند. با وجود این برای تعمیر این قطعات میتوانید از شوینده لوله استفاده کنید یا از نیروهای ماهر و متخصص کمک بگیرید.
تست ها و کالیبراسیون فریزر آزمایشگاهی
کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی مثل فریزر، کمک می‌کند مواد درون دستگاه در دمای مشخص و استاندارد نگهداری شوند. کالیبراسیون دما در این تجهیزات شامل ترموکوپل‌ها، ترمیستورها و دماسنج‌های مقاومتی پلاتینیومی است که با نام PRT نیز شناخته می‌شوند. انجام کالیبراسیون برای نگهداری از فریزر آزمایشگاهی به شما امکان می‌دهد تا مطمئن شوید این دستگاه در محدوده دمایی مشخص قرار دارد.
ایمنی و مراقبت از فریزر آزمایشگاهی در برابر خطرات احتمالی
مراقبت از این دستگاه در برابر خطرات احتمالی یکی از روش‌های آسان و مقرون‌به‌صرفه نگهداری از فریزر آزمایشگاهی است که هزینه‌های تعمیر و تعویض قطعات را به‌میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. رعایت نکات زیر در افزایش ایمنی دستگاه و جلوگیری از خطرات احتمالی موثر است:
- شستشوی آب جمع‌شده در کف فریزر با استفاده از محلول رقیق‌شده بیکربنات سدیم؛
- ضدعفونی دستگاه با استفاده از آب ژاول ۱۰درصد در صورت آلوده شدن با مواد مایع بیولوژیک؛
- نظافت مداوم سطح خارجی دستگاه؛
- ذوب کردن برفک‌ها در صورت رسیدن ضخامت آن‌ها به ۶ تا ۱۰ میلی‌متر؛
- ثبت تعمیرات و تاریخ انجام آن‌ها روی دستگاه؛
- نظافت گرد و غبار لوله‌های سردکننده تعبیه‌شده در قسمت پشت دستگاه؛
- تعویض لاستیک دور در فریزر در صورت آسیب‌دیدگی.
سخن نهایی
نگهداری از فریزر آزمایشگاهی به جلوگیری از آلوده شدن و آسیب دیدن مواد داخل دستگاه و افزایش طول عمر مفید آن کمک می‌کند. از طریق شناخت روش‌های اصولی مراقبت از دستگاه، مشکلات رایج آن و آموزش کارکنان برای استفاده، مراقبت و تعمیرات جزئی میتوانید دوام و ماندگاری فریزر را افزایش دهید. همچنین لازم است در صورت بروز مشکلات جدی از افراد ماهر و متخصص برای تشخیص و برطرف کردن آسیب‌دیدگی کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص میتوانید با همکاران ما در lian در ارتباط باشید.
