فریزر آزمایشگاهی یکی از اصلی‌ترین تجهیزات مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاهی است. اهمیت نگهداری نمونه‌ها و کیت‌های آزمایشگاهی در دمای مناسب باعث شده است تا انواع این محصولات با کاربردهای گوناگون تولید شوند. اما باید نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی را قبل از استفاده از این دستگاه بدانید. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم، پس همراهمان بمانید.
فریزر آزمایشگاهی چیست؟
قبل از خرید فریزر آزمایشگاهی ، بهتر است این دستگاه را بشناسید. این محصول وسیله‌ای حساس و مهم برای نگهداری از نمونه‌ها و مواد آزمایشگاهی حساس به دما است. این فریزرها در محیط‌های پزشکی، آزمایشگاهی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در فریزر آزمایشگاهی تکنولوژی و سیستم‌های کنترل پیشرفته‌ای به‌کاررفته است تا امکان نگهداری مواد آزمایشگاهی پزشکی مختلف از جمله: انواع باکتری‌‌ها، ویروس‌ها، سلول‌های یوکاریوت، خون، نطفه و غیره فراهم شود. در آزمایشگاه‌های صنعتی نیز از این دستگاه‌ها برای تست قطعات تولیدی استفاده می‌کنند.
این وسیله بسیار به دما حساس است و می‌توانید دمای آن را به‌صورت دقیق تنظیم کنید. معمولاً این دستگاه‌های خنک‌کننده دارای دیتالاگرهای آنلاین برای ذخیره‌کردن اطلاعات دمایی و همچنین یک نمایشگر برای نمایش این اطلاعات استفاده می کنند. همچنین این دیتالاگرها مجهز به سیستم کنترل هوشمند شده‌اند تا در صورت بروز اتفاق اپراتور را از طریق تلفن یا پیامک مطلع کنند.
کاربرد فریزرهای 80- چیست؟
قبل از آنکه به نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی بپردازیم، بهتر است به طور مختصر با تعدادی کاربرد فریزر منفی 80 کاربردهای آن آشنا شوید. فریزرهای 80- در محیط‌های درمانی، بالینی، آزمایشگاهی و صنعتی برای نگهداری از نمونه‌ها در دمای بسیار پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. تعدادی از کاربردهای آن‌ها عبارت‌اند از:
- در تحقیقات علمی برای جلوگیری از آسیب‌دیدن و تجزیه‌شدن نمونه‌هایی مانند: DNA، RNA، پروتئین‌ها، عصاره‌های سلولی و مواد شیمیایی، آن‌ها را در این فریزرها و در دمای بسیار پایین نگهداری می‌کنند.
- در آزمایشگاه‌های بالینی و پزشکی نمونه‌های حساس مانند: خون، بافت‌های بیولوژیکی و داروها در درازمدت در این فریزرها نگهداری می‌شوند.
- در محیط‌های صنعتی برای نگهداری نمونه‌ها و مواد آزمایشگاهی مورد استفاده در فرایندهای صنعتی، تحقیقات، توسعه محصولات، کنترل کیفیت و آزمایش‌های صنعتی از فریزر استفاده می‌کنند.
نحوه کار با فریزرهای آزمایشگاهی
در صورت رعایت مرحله‌به‌مرحله نکات زیر، نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی ساده است.
1. انتخاب فریزر متناسب با نیاز خود
اصلی‌ترین نکته در رابطه با استفاده از فریزرهای آزمایشگاهی، انتخاب دستگاه مناسب است. پیشرفت تکنولوژی باعث شده است تا مدل‌های مختلفی از این محصول در بازار وجود داشته باشد که طراحی و کاربرد هر کدام متفاوت از دیگری است.
فریزرهای صندوقی، ایستاده، فریزرهای با مبردهای هیدروکربنی و انواع با مبردهای معمولی از پراستفاده‌ترین این وسایل هستند. مدل صندوقی کارآمدتر از نوع ایستاده است، اما محدودیت فضا مدل ایستاده را تبدیل به گزینه بهتری کرده است.
کارآمدی مدل‌های ULT مجهز به مبردهای هیدروکربنی از مبردهای معمولی بسیار بیشتر است، اما قابلیت اشتعال بالای این دستگاه‌ها باعث ایجاد چالش در استفاده از آن‌ها شده است.
2. انتخاب مکان نصب
عملکرد مناسب فریزرهای آزمایشگاهی وابسته به مکانی است که برای نصب و قراردادن این دستگاه انتخاب می‌کنید. تجهیزات آزمایشگاهی مانند: یخچال‌ها، فریزرها و سانتریفیوژها به فضای باز و کافی در اطراف خود نیاز دارند تا فن آن‌ها به‌خوبی وظیفه خود را انجام دهد.
درصورتی‌که از قبل فریزر موردنیازتان را تهیه کرده‌اید، مکان مناسبی را باتوجه‌به ابعاد و اندازه این دستگاه برای نصب آن انتخاب کنید. برای خرید یک مدل جدید نیز ابعاد فضای موردنظرتان را در نظر بگیرید.
3. توجه به نوع نمونه‌ها و محصولات داخل فریزر
نمونه‌ها، داروها و دیگر محصولات و مواد داخل فریزر باید در دماهای مختلف نگهداری شوند. مثلا واکسن‌های تولیدشده توسط شرکت‌های مختلف برای درمان کووید 19 هم نیازهای دمایی متفاوتی دارند. دمای نگهداری واکسن مدرنا بین 25- تا 20- درجه سانتی گراد و واکسن فایزر 70- درجه سانتی گراد است. بنابراین هنگام یادگیری نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی، نیازهای دمایی محصولات مختلف را در نظر بگیرید و دمای این محصول را باتوجه‌به دمای نگهداری مواد داخل آن تنظیم کنید.
4. اطمینان از کارکرد صحیح سیستم پایش مانیتورینگ دما
همان‌طور که اشاره کردیم، دمای فریزر اهمیت بالایی در نگهداری مواد و نمونه‌های داخل آن دارد. بنابراین یکی از نکاتی که در زمان استفاده از این وسیله سرمایشی باید به آن دقت کنید، اطمینان از کارکرد درست سیستم مانیتورینگ دما و هشدار فریزر است.
تغییر دمای ناخواسته این وسیله، نمونه‌ها و داروهای داخل آن را خراب خواهد کرد و امکان انجماد مجدد محصولات وجود نخواهد داشت. بنابراین اطمینان پیدا کنید که دستگاه شما از یک سیستم هشدار و نظارت بر دما بهره‌مند است و به‌خوبی کار می‌کند.
5. تنظیم دما روی 70- درجه سانتی‌گراد برای صرفه‌جویی در انرژی
فریزرهای آزمایشگاهی امکان انجماد مواد را تا دمای 150- درجه سانتی‌گراد فراهم می‌کنند. تنظیم مداوم این محصولات روی دماهای بسیار پایین باعث شده است تا مصرف انرژی آن‌ها در طول یک سال، به اندازه مصرف یک خانواده باشد.
درحالی‌که اکثر نمونه‌های آزمایشگاهی به دمای بسیار نیاز ندارند و می‌توانید آن‌ها را در دمای 70- درجه نیز نگهداری کنید. بنابراین افزایش دمای فریزر تا 70- درجه سانتی‌گراد در مصرف انرژی صرفه‌جویی خواهد کرد. همچنین بررسی نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی نشان داده است که استفاده از این وسیله در دماهای بالاتر، به افزایش عمر مفید آن کمک خواهد کرد.
6. داشتن برنامه ذخیره‌سازی
درصورتی‌که فریزرتان دارای یک برنامه ذخیره‌سازی باشد،امکان استفاده بهینه از این محصول را افزایش خواهد داد. با این برنامه می‌توانید محل قرارگیری نمونه‌های مختلف را از پیش تعیین کرده و از میزان فضای خالی دستگاه اطلاع پیدا کنید. برنامه ذخیره‌سازی کمک می‌کند تا برای پیداکردن نمونه موردنظرتان درهای فریزر را طولانی‌مدت باز نگه ندارید و از اتلاف انرژی و آسیب به نمونه‌ها جلوگیری کنید.
7. تعمیر و سرویس دوره‌ای
یکی از نکات بسیار مهم در نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی، توجه به دوره‌های تعمیر و سرویس است. سرویس منظم این وسیله آزمایشگاهی از خرابی آن و آسیب به نمونه‌ها جلوگیری می‌کند. برای افزایش عمر مفید این محصول نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
-
- بررسی ساییدگی و پارگی لولاهای در
- اطمینان پیداکردن از تمیزی محیط داخلی فریزر و جلوگیری از رشد انواع قارچ و باکتری در آن
- بررسی عملکرد سیستم سرمایشی و اطمینان از عملکرد دمایی مناسب در محدوده تنظیم‌شده
- بررسی عملکرد و دقت سیستم مانیتورینگ و پایش دما
سایر نکات
سایر نکات مربوط به نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی برای تجربه بهتر زمان استفاده از این محصول عبارت‌اند از:
- کاهش تعداد دفعات باز و بسته کردن دستگاه به حداقل میزان ممکن، عملکرد آن را بهبود می‌بخشد.
- از بسته‌بودن کامل درهای این محصول زمانی که از آن استفاده نمی‌کنید، اطمینان پیدا کنید.
- به نمایشگر دستگاه برای اطلاع از نوسان‌های دمایی دقت کنید.
- از تمیز بودن فیلترها، دریچه‌ها و فن‌ها مطمئن شوید.
- واشرها و قفسه‌ها را به طور منظم از یخ‌زدگی پاک کرده و از تجمع یخ در آن‌ها جلوگیری کنید. رعایت نکردن این نکته جلوی بسته‌شدن کامل در دستگاه را می‌گیرد و هوای بیرون به داخل آن راه پیدا خواهد کرد.
- فریزر را در دوره‌های منظم حداقل یک‌ساله یخ‌زدایی کنید.
مطالعه مقاله نگهداری از فریزر آزمایشگاهی نیز کمک می‌کند تا با نکات مهم دیگر آشنا شوید.
سخن نهایی
یکی از اصلی‌ترین تجهیزات در آزمایشگاه‌های بالینی، علوم زیستی، دارویی و صنعتی، انواع فریزر آزمایشگاهی هستند. این محصولات با تأمین دما تا 150- درجه سانتی گراد، شرایط ایمن و لازم را برای نگهداری انواع نمونه‌ها، داروها و مواد آزمایشگاهی فراهم می‌کنند. زمان خرید این دستگاه به نوع آن بر اساس نیاز خود دقت کنید. در مرحله بعد باید نحوه کار با فریزر آزمایشگاهی را باتوجه‌به به نکات این مقاله رعایت کنید تا جلوی آسیب‌دیدن به این دستگاه و نمونه‌های داخل آن را بگیرید. همچنین نظارت بر عملکرد و سرویس دوره‌ای این وسیله از بروز چنین اتفاق‌هایی جلوگیری می‌کند.
در فروشگاه ها انواع این محصولات را پیدا می‌کنید که کاربرد هر کدام متفاوت است. بنابراین بهتر است شرکت تجهیزات آزمایشگاهی سازنده این دستگاه و کاربرد آن را بشناسید.
