فیلتر سرسرنگی یا “”Syringe Filter” ، یک نوع فیلتر کوچک است که برای جداسازی و یا خالص‌سازی نمونه‌های مایع با حجم های کم به کار می‌رود. با استفاده از این تعریف کوتاه میتوانید تا حدودی به سؤال فیلتر سرسرنگی چیست پاسخ دهید، اما در ادامه می‌خواهیم همه نکات مفید در رابطه با این فیلتر را بررسی کنیم. فیلتر سرسرنگی در تحقیقات بسیاری از رشته‌های علمی از جمله شیمی، بیوشیمی، زیست‌شناسی، پزشکی و دامپزشکی استفاده می‌شود.
فیلترهای سر سرنگی در قسمت داخلی خود دارای یک لایه فیلتر نازک هستند و در بخش خارجی دارای 2 منفذ کوچک است که در 2 طرف آن قرار داده شده است. این فیلترها در اندازه‌های مختلف و با سایز منفذهای مختلف تولید می‌شوند تا به نیازهای مختلف کاربران پاسخ دهند.
با استفاده از فیلترهای سرسرنگی، می‌توان نمونه‌های مایع و محلول ها را از ذرات بزرگتر، باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها، پروتئین‌ها و دیگر آلودگی‌ها پاک‌سازی کرد. همچنین، این فیلترها به‌عنوان یک ابزار بسیار مفید در مطالعات بیولوژیکی و شیمیایی برای فیلتراسیون نمونه‌های مایع، جداسازی برخی اجزای نمونه و حذف‌کردن آلودگی‌های مختلف به کار می‌روند.
فیلتر سرسرنگی چه کاربردهایی دارد؟
در علوم آزمایشگاهی، بسیاری از مواردی که مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند، دارای ابعاد کوچکی هستند، مثل باکتری ها، قارچ ها و موارد از این قبیل. به همین دلیل هم تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها و مراکز درمانی باید به طور ویژه برای این شرایط ساخته شوند. باتوجه‌به این موارد ممکن است سؤالاتی مانند فیلتر سرسرنگی چیست، برای شما ایجاد شوند. یکی از راه‌های پاسخ به این پرسش، شناخت کاربردهای این نوع فیلتر است. فیلتر سرسرنگی در حوزه ی آزمایشگاهی به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم به شمار می رود. برخی از کاربردهای فیلتر سرسرنگی عبارت‌اند از:
1. حذف ناخالصی ها
فیلترهای سرسرنگی، یک‌بار مصرف و مبتنی بر غشاء هستند که برای حذف ناخالصی‌های ذرات از نمونه‌های مایع و گاز قبل از آنالیز با روش‌هایی مانند HPLC، کروماتوگرافی یونی، کروماتوگرافی گازی، ICP و آزمایش انحلال استفاده می‌شوند. فیلتراسیون مناسب نمونه ها، کیفیت و ثبات نتایج تحلیلی را بهبود می بخشد و میزان خرابی دستگاه ها را کاهش می دهد. فیلترهای سرسرنگی معمولا برای فیلتر کردن سریع و کارآمد استفاده می شوند.
2. استریل کردن محلول ها
فیلترهای سرسرنگی 2 نوع استریل و غیر استریل دارند که از نوع اول آن برای استریل کردن محلول ها یا پاک سازی محلول های استریل از وجود ذرات ناخالص استفاده می شود. در حالی که فیلترهای سرسرنگی غیراستریل برای فیلتراسیون عمومی و خالص سازی نمونه استفاده می شود. با اطلاع از این 2 کاربرد فیلتر سرسرنگی میتوانید تا حدودی به پرسش فیلتر سرسرنگی چیست ، پاسخ دهید؛ اما برای کسب اطلاعات بیش‌تر لازم است بدانید که این فیلتر در چه شرایطی کارآمد است و این که چه انواعی دارد.
فیلتر سرسرنگی را برای چه شرایطی می‌توان استفاده کرد؟
فیلترهای سرسرنگی آزمایشگاهی، در بسیاری از آزمایشگاه‌ها برای جداسازی ذرات موجود در مایعات و گازها استفاده می‌شوند. برخی از مواردی که می‌توان از فیلترهای سرسرنگی آزمایشگاهی استفاده کرد، عبارت‌اند از:
1. جداسازی ذرات بزرگتر از حجم مشخصی از مایعات
یکی از کاربردهای فیلتر سرسرنگی آزمایشگاهی ، جداسازی ذرات بزرگتر از حجم مشخصی از مایعات است. این کاربرد می‌تواند در فیلتراسیون نمونه‌های آزمایشگاهی کارآمد باشد. دقت کنید که در انتخاب فیلتر سرسرنگی آبدوست یا آب گریز بودن محلول، جهت انجام فیلتراسیون صحیح بسیار مهم است.
2. جداسازی ذرات کوچک از مایعات و گازها
برای جداسازی ذرات کوچک از مایعات و گازها هم می‌توان از فیلتر سرسرنگی استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، این فیلترها برای جداسازی باکتری‌ها، ویروس‌ها، سلول‌ها و مولکول‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، به ویژه در فیلتراسیون محیط های کشت سلولی به کار می روند.
فیلتر سرسرنگی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
دسته‌ای از اطلاعات که کمک می‌کنند بتوانید به سؤال فیلتر سرسرنگی چیست ، پاسخ دهید؛ ویژگی‌های این فیلتر هستند. همان‌طور که تا اینجا بررسی کردیم، این فیلترها کارایی قابل توجهی در حوزه ی آزمایشگاهی دارد. به همین دلیل باید طبق اصول و قواعد خاصی ساخته شود و ویژگی‌های مشخصی داشته باشد که به عملکرد بهینه آن کمک کنند. برای آشنایی بیش‌تر در ادامه چند مورد از این ویژگی‌ها را بررسی خواهیم کرد:
1. ظرفیت جذب مناسب
فیلتر سر سرنگی باید قابلیت جذب ذرات ناخواسته را داشته باشد و بتواند حجم بالایی از آنها را جذب کند. این ویژگی به نوع فیلتر سرسرنگی مرتبط است و برای مصارف گوناگون مقادیر متفاوتی خواهد داشت. ازاین‌رو برای مصارف مختلف باید از فیلتر با قابلیت جذب مناسب استفاده کنید. برای مثال فیلترهایی که قطر خارجی آن ها 4 میلیمتر باشد برای نمونه هایی با حجم کمتر از یک میلی لیتر، قطر خارجی 13 میلیمتر برای نمونه هایی با حجم کمتر از 10 میلی لیتر و قطر خارجی 25 میلیمتر برای نمونه هایی با حجم کمتر از 100 میلی لیتر مناسب هستند و ظرفیت جذب و قدرت فیلتراسیون حجم های اشاره شده را خواهند داشت.
2. اندازه مناسب
اندازه فیلتر باید به‌گونه‌ای باشد که بتواند ذرات ناخواسته را به‌آسانی جدا کرده و درعین‌حال به اجزای موردنظر اجازه عبور دهد. در واقع، اندازه مناسب فیلتر باید برای هر کاربرد خاص تعیین شود. در خصوص اندازه مناسب فیلتر به 2 مورد باید توجه شود: قطر خارجی فیلتر که باید متناسب با حجم مایع مورد نظر جهت فیلتراسیون باشد و مورد دیگر اندازه منفذ(pore size) است.
فیلترهای سرسرنگی با اندازه منفذ 0.45 میکرون، برای جداسازی ذرات بزرگتر از 3 میکرون از نمونه ها و محلول ها به کار می روند و فیلترهای 0.22 میکرون به منظور جداسازی ذرات کوچکتر از 3 میکرون و استریل کردن (جداسازی باکتری ها یا قارچ ها) استفاده می شوند.
3. آبدوست یا آبگریز بودن فیلتر
یکی دیگر از مواردی که در فیلتراسیون محلول ها باید به آن توجه داشت، آبدوست یا آبگریز بودن فیلتر سرسرنگی است که باید با توجه به این ویژگی های مایعات بیولوژیک و یا محلول ها، فیلتر مناسب را انتخاب کرد.
استانداردهای جهانی فیلتر سرسرنگی چیست؟
یکی از نکات مهمی که باید در حین یافتن پاسخ برای سؤال فیلتر سرسرنگی چیست به آن توجه داشته باشید، استانداردهای تولید این محصول است. در حوزه فیلتراسیون، برای فیلترهای سرسرنگی آزمایشگاهی، استانداردهای جهانی مختلفی وجود دارند که از جمله آن می‌توان به استاندارد ASTM F838-05 اشاره کرد که توسط سازمان ASTM International تدوین شده است. این استاندارد مشخصاتی را برای فیلترهای سرسرنگی آزمایشگاهی مشخص می‌کند که باید برای حفظ عملکرد و بهبود کیفیت پروسه‌های آزمایشگاهی از آن استفاده شود.
به‌طورکلی، انتخاب استاندارد مناسب برای فیلتر سرسرنگی آزمایشگاهی، باید بر اساس نیازها و کاربرد انواع فیلترها و نیز قوانین داخلی و بین‌المللی صورت گیرد. لازم است اشاره کنیم که رعایت این استانداردها در پروسه تولید فیلتر سرسرنگی می‌تواند روی کاربری و بازدهی آن هم اثر داشته باشد. باتوجه‌به این توضیحات منطقی است که به سراغ فیلترهای غیراستاندارد نروید.
چند نوع فیلتر سرسرنگی وجود دارد؟
فیلترهای سرسرنگی آزمایشگاهی بر اساس نوع موادی که در ساخت فیلتر استفاده می‌شود و نیز بر اساس اندازه منافذ و قطر خارجی فیلتر و کاربردهای خاص آنها دسته‌بندی می‌شوند. کاربرد فیلتر سرسرنگی تا حد زیادی به نوع آن بستگی دارد و مهم است که پیش از استفاده دررابطه با نوع مواد سازنده فیلتر موردنظرتان اطلاعات داشته باشید. برخی از انواع فیلترهای سرسرنگی آزمایشگاهی عبارت‌اند از :
-
-
فیلترهای سرسرنگی پلی تترا فلوئورواتیلن (PTFE)
-
این نوع فیلترها برای جداسازی مواد جامد از مایعات استفاده می‌شوند. ضمن اینکه از خصوصیات آب گریز و ضد اسید آنها می‌توان برای فیلتراسیون محلول‌های شیمیایی آلی و آزمایشگاهی استفاده کرد. از ویژگی های این فیلترها مقاومت در برابر حلال ها و چسبندگی بالای پروتئین ها می باشد.
-
-
فیلترهای نایلون سرسرنگی
-
این نوع فیلترها آب دوست (Hydrophilic) می باشند و برای خالص سازی مایعات غیر اسیدی و یا نمونه های HPLC و GC به کار می روند.
فیلترهای نایلون به دلیل خصوصیات فیزیکی خود از جمله انعطاف‌پذیری، مقاومت به خراشیدگی و … از استحکام مناسبی برخوردار هستند و همچنین میزان جذب بالایی دارند.
-
-
فیلترهای سرسرنگی پلی وینیلیدین فلوراید (PVDF)
-
فیلترهای سرسرنگی PVDF ، برای بالاترین سطوح عملکرد و خالص سازی طراحی شده اند. فیلترهای PVDF ،گزینه خوبی برای فیلتراسیون نمونه های بیولوژیکی عمومی هستند. آنها به ویژه برای زمانیکه که بازیابی پروتئین ها به میزان بالا مورد نظر است، مناسب هستند. این فیلتر ها هم نوع آبدوست دارند و هم آبگریز. با انتخاب فیلترهای سرسرنگی PVDF هیدروفیل برای نمونه های آبی نیازی به از قبل خیساندن آنها با الکل ندارید.
-
-
فیلترهای سرسرنگی MCE (ترکیب سلولز و استر)
-
فیلترهای سرسرنگی MCE که با غشاهای الیاف استات سلولز و نیترات سلولز ساخته شده اند، به طور طبیعی آب دوست هستند، از نظر مکانیکی پایدار هستند و ظرفیت بارگیری بالایی دارند.
-
-
فیلترهای سرسرنگی PES
-
فیلترهای سرسرنگی PES (پلی اتر سولفون) آبدوست هستند و برای فیلتراسیون محلول های آبی و حذف ذرات ریز، باکتری ها و قارچ ها استفاده می شوند.وجود پلی اتر سولفون در این فیلترها، آن ها را به غشایی همه کاره برای کاربردهایی مانند جداسازی ناخالصی های محلول ها و فیلتراسیون استریل تبدیل می کند.
ویژگی اتصال کم پروتئین ها و ترکیبات دارویی با غشا در این فیلترها، آنها را برای استفاده در کاربردهای علوم زیستی مناسب می سازند.
سخن نهایی
علوم پزشکی و آزمایشگاهی همواره در حال پیشرفت است و در این مسیر، ابداع تجهیزات نوین و کاربردی تنها بخشی از مسیر پیشرفت خواهد بود. اگر کمی در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی جستجو کنید، حتماً نام فیلتر سرسرنگی به گوشتان خواهد خورد. برای پاسخ به سؤال فیلتر سرسرنگی چیست، میتوانید به دنبال اطلاعاتی از جمله کاربرد فیلتر سرسرنگی، ویژگی‌ها و انواع این فیلتر باشید.
کاربرد فیلتر سرسرنگی بسیار گسترده است، اما استفاده رایج آن برای جداسازی ذرات ناخواسته از محلول‌هایی با ویسکوزیته متفاوت خواهد بود. در انتها لازم است اشاره کنیم که این فیلترها انواع مختلفی دارند که هرکدام برای کارایی‌های به خصوصی طراحی شده‌اند؛ ازاین‌رو توصیه می‌کنیم فیلتر سرسرنگی را باتوجه‌به شرایط پروژه مدنظرتان تهیه کنید. شما میتوانید جهت خرید فیلتر سرسرنگی با کارشناسان لیان آزما در ارتباط باشید.
