از دیرباز، باروری و بارداری برای بشر از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. بااین‌حال، مشکلاتی مانند ناباروری می‌توانند باعث شکست و ناامیدی زوجین شوند. ناباروری در زنان یکی از مشکلاتی است که ممکن است به‌صورت طبیعی یا در اثر عوامل خارجی به وجود بیاید. علل ناباروری زنان می‌توانند شامل مشکلات در ساختار داخلی رحم، تخمدان‌ها و همچنین بی نظمی هورمونی باشند.
با توجه به پیشرفت‌های علمی و پزشکی، روش‌های مختلفی برای درمان ناباروری در زنان ارائه شده است. از جمله این روش‌ها می‌توان به میکرواینجکشن اشاره کرد.
در این مقاله، به بررسی علل ناباروری زنان پرداخته می‌شود. در این راستا، مواردی مانند: تنظیم هورمونی، مشکلات در ساختار داخلی رحم، تخمدان‌ها، مشکلات پزشکی و سبک زندگی مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین، به بررسی روش‌های درمانی برای ناباروری پرداخته خواهد شد. همچنین، درباره پیامدهای ناشی از ناباروری و اهمیت روانی آن برای زوجین هم صحبت خواهد شد. در کل، این مقاله به‌عنوان یک راهنمای کامل برای افرادی که با مشکل ناباروری در زنان مواجه هستند، نوشته شده است و می‌تواند اطلاعات بسیار کارآمدی در اختیار شما بگذارد.
مهم‌ترین دلایل رایج شدن ناباروری امروزه چیست؟
ناباروری یکی از مسائل پزشکی مهم است که امروزه به دلیل افزایش شیوع آن، تبدیل به یکی از چالش‌های پزشکی جامعه شده است. درصد افرادی که با این مشکل سروکار دارند، روزبه‌روز در سراسر جهان بیش‌تر و بیش‌تر می‌شود.
نازایی ممکن است از سمت مردان هم باشد و این موضوع به‌اندازه نازایی در زنان رایج است. در مقاله « علل نازایی در مردان » این موضوع بیش‌تر موردبحث قرار گرفته است و توصیه می‌کنیم اگر به دنبال اطلاعاتی در این زمینه هستید، به مطلب عنوان شده مراجعه کنید.
علل اصلی ناباروری شامل مشکلات در سیستم تولیدمثل، مشکلات هورمونی، عوامل روان‌شناختی، استفاده از داروهای مختلف و عوامل محیطی هستند. از جمله مشکلات هورمونی می‌توان به عدم تعادل هورمونی و نقص در هورمون‌های تخمدانی و غده‌های تولید هورمون اشاره کرد.
1. عوامل محیطی
عوامل محیطی نیز می‌توانند باعث ناباروری شوند. قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک برای مدت طولانی یا تغذیه نامناسب می‌توانند دو مورد از مهم‌ترین علل ناباروری زنان باشند که این روزها بسیار شایع شده‌اند.
2. فشارهای روانی
شاید به نظر عجیب برسد، اما یکی از مهم‌ترین دلایلی که می‌تواند باعث ناباروری در زنان شود، فشارهای روانی زیاد است. البته این موضوع زمانی ایجاد خواهد شد که فشارهای روانی برای مدت‌های طولانی روی فرد وجود داشته باشند. در این صورت تغییرات هورمونی بسیار زیادی در بدن فرد ایجاد می‌شود که می‌توانند باعث کاهش درصد احتمال بارداری شوند.
3. تغییرات در سبک زندگی
تغییرات در سبک زندگی نیز می‌توانند باعث افزایش شیوع ناباروری شوند. به‌عنوان‌مثال، افزایش استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی مانند: تلفن همراه و کامپیوتر، کاهش فعالیت بدنی و افزایش تمرکز بر کارهای دفتری می‌تواند باعث کاهش کیفیت اسپرم مردان و عدم توانایی در باروری شود.
4. استفاده بیش از حد دارو
روش‌های درمانی نیز می‌توانند باعث کاهش احتمال بارداری شوند. به‌عنوان‌مثال، مصرف بیش از حد داروهایی که برای درمان بیماری‌های دیگر استفاده می‌شوند، می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در بدن فرد شده و در آینده احتمال باروری او را کاهش دهد.
انواع ناباروری در زنان
در دنیای امروز همه افراد در طول شبانه‌روز در معرض آسیب‌های روحی، روانی و فیزیکی متعددی هستند. این آسیب‌ها گاهی می‌توانند باعث کاهش احتمال باروری در فرد شوند. خوشبختانه برای این منظور روش‌های درمانی زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها روش آی‌وی‌اف است. این روش یکی از بهترین راه‌های درمان ناباروری است که در مقاله «آی وی اف چگونه انجام می شود؟» در مورد آن توضیح داده‌ایم.
در ادامه مطلب اما می‌خواهیم انواع ناباروری در زنان را مورد بررسی قرار دهیم:
مشکلات در تخمدان‌ها
تخمدان‌ها مسئول تولید تخمک در زنان هستند و اگر عملکرد آن‌ها به هر دلیلی مختل شود، می‌تواند منجر به نازایی شود. برخی از علل مشکلات در تخمدان‌ها شامل عوامل محیطی مثل: استفاده از سیگار و مواد مخدر، بیماری‌های تخمدانی مانند: سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، نامتعادلی هورمونی، سن بالا و بعضی از عوامل ژنتیکی هستند.
1. مشکلات در لوله‌های رحم
لوله‌های رحم مسئول انتقال تخمک از تخمدان به رحم هستند. برخی از مشکلاتی که برای لوله‌های رحم ایجاد می‌شوند، در اثر عواملی مانند: بیماری‌های التهابی یا بیماری‌های ژنتیکی هستند.
2. مشکلات در رحم
رحم مسئول پذیرش تخمک و رشد جنین هستند و تغییر در روند کار آن می‌تواند در کاهش احتمال باروری بسیار تأثیر داشته باشد. دلایل مشکلاتی که در رحم ایجاد می‌شوند، می‌توانند شامل: تومورهای رحم، بیماری‌های التهابی مانند: التهاب رحم و بیماری‌های ژنتیکی باشند.
3. مشکلات در گردش خون
گردش خون درون رحم، مسئول تأمین مواد مغذی برای جنین است. برخی از علل مشکلات در گردش خون، شامل بیماری‌هایی مانند: دیابت و بیماری‌های قلبی مانند: فشارخون بالا است.
شایع‌ترین دلایل نازایی در زنان
نازایی در زنان ممکن است به دلیل مشکلات متعددی رخ دهد، اما نکته مهم اینجاست که ناباروری در زمان درست تشخیص داده شود و برای آن درمان‌های متناسب شروع شوند. باتوجه‌به این موضوع اهمیت زیادی دارد که شایع‌ترین علل ناباروری در زنان را بشناسید.
در این راستا می‌خواهیم ۷ مورد از مهم‌ترین علل ناباروری زنان را مورد بررسی قرار دهیم:
1. اختلالات هورمونی
داستان نازایی برای بسیاری از زنان با تغییرات هورمونی آغاز می‌شود. این تغییرات می‌توانند به عدم تخمک‌گذاری منظم و در نتیجه به مشکلات در باروری منجر شوند. مثلاً، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یکی از شایع‌ترین علل نازایی در زنان است که موجب ناهنجاری در سطح هورمون‌ها می‌شود.
2. عوامل مربوط به سن
با گذر زمان، توانایی زنان برای باروری کاهش می‌یابد. این موضوع به‌خصوص برای زنان پس از سن ۳۵ سالگی اتفاق می‌افتد. با افزایش سن، تعداد و کیفیت تخمک‌ها کاهش می‌یابد که این موضوع می‌تواند در کاهش احتمال بارداری بسیار تأثیر داشته باشد.
3. عوامل روانی
در دنیای پر استرس امروز، اضطراب، استرس و عوامل روانی دیگر می‌توانند نقش بزرگی در نازایی زنان ایفا کنند. تأثیرات روانی ممکن است بر روی هورمون‌ها، تخمک‌گذاری و حتی روابط جنسی اثر بگذارند. با درنظرداشتن این موضوع بهتر است تا جای ممکن از استرس‌ها و فشارهای روانی که در اطراف شما هستند، دوری کنید.
4. عوامل ناشی از وزن
وزن بیش از حد یا کمتر از حد نرمال، می‌تواند یکی از علل ناباروری زنان باشد. وزن زیادی به طور مستقیم بر توانایی باروری زنان تأثیر منفی می‌گذارد. چربی بیش از حد می‌تواند سطح هورمون‌ها را تغییر دهد و باروری را تحت‌تأثیر قرار دهد. این موضوع تا حد زیادی به سبک زندگی و نوع تغذیه فرد وابسته است.
5. استفاده از مواد مخدر و الکل
پنجمین مورد از علل ناباروری زنان، مصرف مواد مخدر و الکل به طور مکرر است. استفاده از این مواد می‌تواند بر روی توانایی باروری زنان تأثیر منفی بسیار شدیدی بگذارد. این عوامل می‌توانند باعث تغییرات در سیستم هورمونی و تخمک‌گذاری شوند و در نتیجه به نازایی منجر شوند.
6. بیماری‌های جنسی و ناباروری
یکی از اصلی‌ترین علل ناباروری زنان بیماری‌های جنسی است که این روزها متاسفانه بالایی دارد؛ اما در کنار این موضوع، افزایش سطح آگاهی در مورد روابط جنسی و استفاده از واکسن‌های بیماری های مقاربتی در پیشگیری از این بیماری‌ها بسیار موثر بوده است.
7. عوامل ژنتیکی
گاهی اوقات، ریشه نازایی در ژنتیک فرد نهفته است. اختلالات ژنتیکی ممکن است مستقیماً بر روی توانایی باروری تأثیر بگذارند، یا ممکن است به بیماری‌ها یا اختلالات دیگری منجر شوند که به نوبه خود به نازایی ختم می‌شوند. البته این موضوع چندان رایج نیست، اما مواردی دیده شده‌اند که عوامل ژنتیکی باعث شوند، فرد توانایی باروری نداشته باشد.
اولین علائم ناباروری در زنان کدام‌اند؟
علائم اولیه ناباروری در زنان می‌تواند متنوع باشد. برای شناسایی علائم ناباروری در زنان، بهتر است با یک پزشک متخصص، مشاوره و معاینه لازم را انجام دهید.
بااین‌حال در ادامه مطلب می‌خواهیم چند مورد از مهم‌ترین علائم اولیه ناباروری در زنان را مورد بررسی قرار دهیم:
-
-
تنظیم نبودن دوره‌ی قاعدگی
-
تنظیم نبودن دوره‌های قاعدگی، به‌خصوص درصورتی‌که دوره‌های قاعدگی فرد بسیار کوتاه یا طولانی باشد و یا همراه با خونریزی شدید باشد، ممکن است نشانه‌ی وجود مشکل ناباروری باشد. البته این موضوع در همه موارد به‌عنوان علائم اولیه ناباروری در نظر گرفته نمی‌شود، اما بهتر است برای تشخیص این موضوع حتماً به دکتر مراجعه کنید.
-
-
درد در ناحیه‌ی لگنی
-
درد در ناحیه‌ی لگنی، مخصوصاً در زمان تخمک‌گذاری، می‌تواند نشانه‌ی وجود مشکل در تخمدان‌ها و یا لوله‌های رحم باشد که این موضوع ممکن است در ادامه منجر به کاهش احتمال بارداری یا ناباروری فرد شود. به‌طورکلی تمامی علل ناباروری در زنان، درمان متناسبی دارند که یکی از آن‌ها ivf نام دارد. البته لازم است اشاره کنیم که به دلیل قیمت دستگاه ivf و تخصصی بودن درمان به کمک آن، ممکن است کمی هزینه‌های درمان با این روش بالا باشد.
-
-
تغییر در ترشحات واژینال
-
تغییر در ترشحات واژینال می‌تواند نشانه‌ی وجود التهاب و یا عدم تعادل هورمونی باشد که ممکن است تأثیر منفی بر روی شانس باروری شما داشته باشد. البته که نیازی نیست در همان ابتدای کار نگران ناباروری باشید و بهتر است برای اطمینان خاطر به متخصص مراجعه کنید.
-
-
درد در زمان رابطه جنسی
-
درد در زمان رابطه جنسی هم ممکن است نشانه‌ی وجود التهاب و یا عدم تعادل هورمونی باشد. همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، التهاب و عدم تعادل هورمونی دو مورد از علل ناباروری در زنان هستند. ازاین‌رو باید درد در زمان رابطه جنسی هم جدی گرفته شود.
علائم پیشرفته ناباروری در زنان
بسیار از افراد هستند که در زمان درست موفق به تشخیص ناباروری نمی‌شوند. البته که در این میان افرادی هم هستند که به ناباروری برای مدت طولانی بی‌توجه بوده‌اند. در نهایت باید بگوییم که علائم ناباروری زنان می‌تواند پس از مدتی که به آن رسیدگی نشود، تشدید شده و نمود بسیار بیش‌تری پیدا کنند.
ازاین‌رو در ادامه مطلب می‌خواهیم شما را با چند مورد از علائم ناباروری زنان که در سطوح بالاتر مشاهده می‌شوند، آشنا کنیم:
-
-
عدم تخمک‌گذاری
-
درصورتی‌که دوران قاعدگی شما منظم باشد؛ ولی هیچ تخمکی آزاد نشود، ممکن است این نشانه‌ی وجود مشکل در تخمدان‌ها باشد که در نهایت به ناباروری فرد منتهی خواهد شد.
-
-
بارداری خارج از رحم
-
در برخی موارد، جنین در لوله‌های رحم، به‌جای خود رحم رشد می‌کند که به آن بارداری خارج از رحم گفته می‌شود. این حالت می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد و یکی از نشانه‌های تشدید شده از ناباروری در زنان است.
-
-
خودایمنی بدن
-
در برخی موارد، تغییر در سطح خودایمنی بدن می‌تواند یک نشانه‌های ناباروری باشد. به طور مثال، در برخی زنان، بدن خود را برای پروتئین‌های موجود در اسپرم شریکشان حساس کرده و به آن‌ها پاسخ منفی می‌دهد که باعث مشکل در باروری می‌شود.
روش‌های درمان ناباروری
تا اینجا شما را با مهم‌ترین علل ناباروری زنان آشنا کردیم و همین‌طور به طور کامل در مورد علائم ناباروری در زنان هم اشاره کردیم. در ادامه اما می‌خواهیم درمان‌هایی برای انواع ناباروری معرفی کنیم که این روزها بیش‌تر مورداستفاده هستند.
-
-
میکرواینجکشن
-
این روش که بیش‌تر برای مشکلات ناباروری در مردان استفاده می‌شود، این روزها بسیار پرکاربرد است. البته لازم به ذکر است که میکرواینجکشن در کنار مزایایی که دارد، معایبی هم به دنبال خواهد داشت. برای انتخاب این روش باید با دکتر متخصص مشاوره کنید تا از قابل‌انجام بودن آن اطمینان حاصل کنید. البته باید اشاره کنیم که درمان‌هایی مانند: میکرواینجکشن، معایبی هم دارند که در مقاله « معایب میکرواینجکشن » به آن‌ها پرداخته‌ایم. هر کدام از این روش‌ها باتوجه‌به نوع مشکل ناباروری و وضعیت سلامتی زن، برای درمان ناباروری به کار می‌روند.
-
-
آی وی اف
-
IVF یا فرایند باروری مصنوعی، یک روش پیشرفته برای درمان ناباروری است که شامل تخمک‌گیری، لقاح مصنوعی و انتقال جنین به رحم خواهد بود. در این روش، تخمک‌های زن به‌صورت مصنوعی با اسپرم مرد ترکیب می‌شوند و سپس جنین حاصل به رحم منتقل می‌شود.
-
-
آی یو آی
-
یکی دیگر از روش‌های درمان ناباروری، IUI نام دارد. این روش مزایای بیش‌تری نسبت به معایبش دارد و از این رو بسیار محبوب است. در این روش، اسپرم‌های باکیفیت به درون حفره رحم تزریق می‌شوند که باعث افزایش احتمال تماس اسپرم با تخمک خواهد شد.
-
تغییر سبک زندگی
در انتها یکی دیگر از روش‌های درمان ناباروری این است که سبک زندگی به شکل درستی تغییر پیدا کند. این تغییر می‌تواند شامل: اصلاح رژیم غذایی، کاهش میزان استرس و همچنین ورزش‌کردن باشد.
به نظر شما کدام درمان برای ناباروری بهتر جوابگو خواهد بود؟
علل ناباروری در زنان بسیار متفاوت است و تشخیص درست این علت می‌تواند مهم‌ترین مرحله برای درمان باشد. باید اشاره کنیم که برای هر نوع از ناباروری در زنان، درمان خاصی وجود دارد که اگر در زمان درست و به طور کامل انجام شود، می‌تواند نتیجه مثبتی داشته باشد.
برای درمان به روش میکرواینجکشن یا آی وی اف، نیاز به دستگاه‌های خاصی خواهد بود که شاید تهیه آن‌ها دشوار باشد. توصیه ما به شما این است که خرید دستگاه میکرواینجکشن یا آی وی اف را از طریق فروشگاه لیان آزما انجام دهید. لیان آزما در این زمینه سابقه بسیار طولانی دارد و می‌تواند بهترین نوع از این دستگاه‌ها را در اختیار خریداران بگذارد.
