اغلب مواد شیمیایی بسیار خطرناک هستند و در صورت نگهداری غیراصولی باعث آسیب جدی به افراد و محیط‌زیست می‌شوند. بنابراین، این مواد باید بر اساس دستورالعمل‌های ایمنی تعریف‌شده نگهداری شوند. یکی از این دستورالعمل‌ها و نکات مهم در نگهداری از مواد شیمیایی، توجه به تهویه و دمای محیط آن است. به عبارتی، انبارها یا آزمایشگاه‌های نگهدارنده مواد شیمیایی باید دارای تهویه مناسب باشند تا احتمال آتش‌سوزی و مسمومیت در بستر آن‌ها به حداقل برسد. منظور از تهویه مناسب نیز کنترل سرمایش و گرمایش محیط به صورت استاندارد، فیلتراسیون هوای ورودی و خروجی و پایین آوردن رطوبت انبار است. همچنین، به جریان انداختن همیشگی هوا و خروج هوا در زمان‌های مشخص نیز اهمیت زیادی دارد. نکات دیگری نیز درباره تهویه انبار مواد شیمیایی وجود دارد که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
دلایل اهمیت تهویه مواد شیمیایی
از مهم‌ترین مواد شیمیایی می‌توان به مواد منفجره، مواد اکسیدکننده، گازهای سمی، مایعات و جامدات با قابلیت اشتعال، حلال‌های شیمیایی، اسیدها و… اشاره کرد. وضعیت نگهداری مواد شیمیایی و تهویه هر یک از این مواد با دیگری متفاوت است. بنابراین، شما نخست باید نوع ماده شیمیایی را بشناسید و سپس، درباره نحوه نگهداری از آن تصمیم‌گیری کنید. با این حال، نکات عمومی درباره ذخیره‌سازی و تهویه انبار مواد شیمیایی وجود دارد که آن‌ها را به شما عزیزان آموزش می‌دهیم. بی‌توجهی به این نکات باعث بروز اتفاقات جبران‌ناپذیری می‌شود و خسارات مالی و جانی به دنبال دارد.
موضوع تهویه هوا قطع به یقین از مهم‌ترین رهنمودهای نگهداری از مواد شیمیایی به حساب می‌آید. افرادی هم که مسئول نگهداری از مواد شیمیایی هستند، کاملا به اهمیت تهویه انبار واقف هستند. این افراد به صورت مرتب به رصد و بررسی دمای محیط و میزان رطوبت آن می‌پردازند. به این ترتیب، انبارهایی که دارای سیستم تهویه مطبوع نیستند، باید در اسرع وقت به این سیستم‌ها مجهز شوند. بدون شک، رعایت این موضوع باعث افزایش ایمنی شیمیایی در انبار می‌شود. حال اینکه چه سیستم تهویه مطبوعی برای انبارهای نگهدارنده مواد شیمیایی مناسب است را در ادامه توضیح داده‌ایم.
دستورالعمل‌های تهویه انبار مواد شیمیایی
- رطوبت محیط انبار باید کمتر از 40 درصد باشد. بنابراین، لازم است میزان رطوبت محیط هر چند وقت یک‌بار بررسی شود. برای این منظور، میتوانید از رطوبت‌سنج استفاده کنید.
- سیستم تهویه مطبوع انبار مواد شیمیایی باید غیرمستقیم باعث سرمایش یا گرمایش محیط شود. به عبارت دیگر، سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی باید در محوطه خارج انبار نصب شوند. بنابراین، فراموش نکنید که بهره‌گیری از سیستم‌های تهویه مطبوع در انبار مواد شیمیایی باید به صورت غیرمستقیم صورت بگیرد.
- بر اساس استانداردهای GMP، دمای داخلی انبار طبق نوع ماده شیمیایی ذخیره‌سازی شده باید در وضعیت سردخانه‌ای بین 2 الی 5 درجه سانتی‌گراد باشد. همچنین، دما در شرایط خنک نیز باید بین 8 الی 15 درجه سانتی‌گراد قرار داشته باشد. این وضعیت با کمک دماسنج قابل بررسی است. باید دماسنج را در فواصل مشخصی در انبار نصب کنید تا اپراتور بهتر بتواند شرایط را کنترل کند.
- سیستم‌های تهویه مطبوع باید قدرت لازم را داشته باشند تا بتوانند هوای داخل انبار را 6 مرتبه در هر ساعت تعویض کنند. به‌علاوه، دستگاه‌های ورودی و خروجی هوا باید دارای فیلتر باشند. همچنین، مساحت سطح هواکش‌ها به نسبت کف انبار باید 1 به 150 باشد. با رعایت این دستورالعمل‌های کاربردی می‌توان تهویه انبار را به بهترین شکل ممکن انجام داد.
روش‌های مناسب جهت تهویه مواد شیمیایی
راه‌های مختلفی جهت تهویه مواد شیمیایی وجود دارد که یکی از بهترین آن‌ها، استفاده از دستگاه‌های چیلر، بویلر و هواساز است. با استفاده از چنین دستگاه‌هایی می‌توان به نتیجه مناسبی دست یافت. در قسمت زیر، به معرفی هر یک از این دستگاه‌های تهویه مطبوع پرداخته‌ایم:
1. دستگاه هواساز
دستگاه هواساز (Air Handling Unit) با علامت اختصاری AHU یک سیستم تهویه مطبوع کامل است. این دستگاه می‌تواند عملیاتی مانند: سرمایش، گرمایش، پاکسازی، رطوبت‌زدایی، مرطوب‌سازی و… را به خوبی در محیط انجام دهد. با کمک هواساز می‌توان هوای درون انبار را کنترل کرد و آن را به صورت استاندارد در کل ساختمان پخش کرد. ضمناً، هواساز در محوطه بیرون از انبار نصب می‌شود. به عنوان مثال، دستگاه را می‌توان بر روی بام نصب کرد و سپس، آن را با کانال‌کشی هوایی به داخل انبار متصل کرد.
2. دستگاه چیلر
چیلر یک سیستم خنک‌کننده آب است که در ایام گرم سال شروع به کار می‌کند. به عبارتی، چیلر توسط سیال خنک‌کننده در سیکل تبرید، سیال دیگری را که معمولاً آب است، خنک می‌کند. در نهایت، آب سرد در اپراتور چیلر جهت خنک‌سازی تجهیزات صنعتی و در تهویه مطبوع نیز به منظور خنک کردن هوا مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضمناً، هوای خنک با استفاده از دستگاه‌هایی مانند: هواساز یا فن کویل قابل دسترسی خواهد بود. به بیان بهتر، دستگاه هواساز دربرگیرنده کویل آب گرم و آب سرد است. کویل آب سرد توسط لوله‌کشی به چیلر و کویل آب گرم به بویلر وصل می‌شود.
3. دستگاه بویلر
بویلر یک سیستم گرم‌کننده آب است که در ایام سرد سال کارایی دارد. به عبارتی، بویلر دستگاهی است که جهت تولید گرما مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، همان‌طور که اشاره شد، این دستگاه با لوله‌کشی به کویل آب گرم هواساز متصل می‌شود و این‌گونه گرمایش مورد نیاز محیط را تأمین می‌کند. به این ترتیب، با بهره‌گیری از مجموعه دستگاه‌های بویلر، چیلر و هواساز می‌توان تهویه هوای هر مکانی را به صورت حرفه‌ای انجام داد.
جمع‌بندی
مواد شیمیایی باید به صورت اصولی در انبارها ذخیره‌سازی شوند تا در طول نگهداری از آن‌ها اتفاق ناخوشایندی پیش نیاید. برخی از اپراتورها در نگهداری از مواد شیمیایی سهل‌انگاری می‌کنند که این موضوع باعث بروز حوادثی مانند: آتش‌سوزی و مسومیت می‌شود. بنابراین، باید به یکایک نکات و قوانین نگهداری از مواد شیمیایی توجه کرد. یکی از این نکات، برقراری مناسب تهویه انبار مواد شیمیایی است. در این راستا، می‌توان از مجموعه بویلر، چیلر و هواساز استفاده کرد تا دمای محیط به سطح استاندارد جهانی برسد. توجه داشته باشید که دمای محیط و میزان رطوبت آن باید مرتب بررسی شود تا مشکلی در انبارهای نگهدارنده مواد شیمیایی به وجود نیاید. اگر قصد خرید مواد شیمیایی آزمایشگاهی را دارید، میتوانید با همکاران ما در لیان آزما در تماس باشید.
