در آزمایشگاه‌ها و محیط‌های علمی، اندازه‌گیری دقیق حجم مایعات از اهمیت بالایی برخوردار است. برای این منظور، از انواع مختلفی از پیپت‌ها استفاده می‌شود. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های موجود بین انواع مختلف پیپت‌ها از جمله تفاوت پیپت مدرج و حبابدار می‌پردازیم.
پیپت، وسیله‌ای است که در اندازه‌گیری و انتقال مایعات استفاده می‌شود. پیپت‌ها می‌توانند به‌صورت مخروطی، استوانه‌ای یا شکل‌های دیگری باشند و معمولاً از موادی مانند: شیشه یا پلاستیک ساخته می‌شوند.
در این مطلب، تفاوت‌های موجود بین انواع مختلف پیپت‌ها را بررسی خواهیم کرد. با شناخت دقیق این تفاوت‌ها، انتخاب درست و مناسب برای اندازه‌گیری حجم مایعات در آزمایشگاه‌ها باتوجه‌به نیازهای خاص امکان‌پذیر خواهد بود.
چند نوع پیپت وجود دارد؟
پیپت‌ها ابزارهایی مهم در آزمایشگاه‌ها و صنایع مختلف هستند که برای اندازه‌گیری و انتقال حجم مایعات استفاده می‌شوند. توصیه می‌کنیم برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در این باره به مطلب «پیپت چیست» مراجعه کنید. در زیر توضیحات مختصری درباره چند نوع رایج پیپت ارائه می‌شود:
- پیپت مدرج (Graduated Pipettes) : این نوع پیپت‌ها دارای درجه‌بندی مشخصی بر روی بدنه خود هستند که به شما امکان می‌دهد، حجم موردنیاز را دقیقاً اندازه‌گیری کنید. آن‌ها برای اندازه‌گیری حجم‌های مختلف مایعات استفاده می‌شوند و معمولاً از شیشه ساخته شده‌اند.
- پیپت سرولوژیکال :(Serological Pipettes)این نوع پیپت‌ها دارای یک سر سرولوژیکال است که شبیه به یک سرنگ است. آن‌ها برای انتقال و اندازه‌گیری حجم دقیق‌تری از مایعات استفاده می‌شوند و معمولاً برای آزمایش‌های سلولی به کار می‌روند.
- پیپت حبابدار :(Volumetric Pipettes) این نوع پیپت‌ها برای اندازه‌گیری حجم‌های کمتر از ۱ میلی‌لیتر استفاده می‌شوند. آن‌ها دارای یک حباب در بالای خود هستند که با رهاکردن حباب می‌توان حجم دقیق‌تری را اندازه‌گیری کرد. این پیپت‌ها برای آزمایشاتی که به حجم کم و دقت بالا نیاز دارند، مناسب هستند.
- پیپت مور :(Mohr Pipettes)این نوع پیپت‌ها برای انتقال و اندازه‌گیری حجم‌های بزرگ‌تر استفاده می‌شوند. آن‌ها دارای یک گردن باریک هستند و حجم موردنیاز را می‌توانید بادقت بیشتری اندازه‌گیری کنید. پیپت‌های مور عموماً در آزمایشگاه‌ها و فرایندهای صنعتی استفاده می‌شوند.
تفاوت پیپت مدرج و حبابدار در چیست؟
برای درک بهتر تفاوت پیپت مدرج و حبابدار لازم است که با هر دو محصول آشنا باشید. برای این منظور در ادامه مطلب، توضیحاتی در مورد ماهیت، مزایا و معایب این پیپت‌ها را مشاهده می‌کنید که به‌وضوح نشان‌دهنده تفاوت‌های موجود بین این دو خواهند بود.
پیپت حبابدار
پیپت‌های حبابدار، پیپت‌های باریکی هستند که برای دقت بسیار بالا کالیبره شده‌اند. این پیپت‌ها معمولاً توسط افرادی استفاده می‌شوند که واکنش‌ها را تجزیه کرده یا خواص شیمیایی یا زیستی را مطالعه می‌کنند. آن‌ها برای اندازه‌گیری دقیق مناسب هستند، زیرا می‌توان آن‌ها را به‌گونه‌ای کالیبره کرد که حجم دقیقی از مایع را بادقت تا چهار رقم معتبر تحویل دهند.
مزایا:
- بسیار دقیق
- قابلیت خواندن آسان
- موجود در اندازه‌های مختلف با حجم‌های متنوع
- پیپت‌های با حجم متغیر دقت استفاده را افزایش می‌دهند
معایب و محدودیت‌ها:
- ممکن است هزینه بیشتری نسبت به انواع دیگر داشته باشند
پیپت مدرج
در ادامه بررسی تفاوت پیپت مدرج و حبابدار می‌خواهیم شما را با پیپت مدرج آشنا کنیم. همان‌طور که از نامش هم پیداست، این پیپت دارای درجه‌بندی مشخصی در دیواره‌های خارجی‌اش است که به انتقال دقیق مایعات کمک می‌کند. همچنین خوب است بدانید که پیپت‌های مدرج انواع زیادی دارند و هر یک برای مصارف متفاوت به کار می‌روند.
هر یک از پیپت‌ها نوع کاربرد متفاوتی دارند و برای استفاده صحیح از آن‌ها بهتر است که به‌خوبی با این موضوعات آشنایی داشته باشید. در این راستا توصیه می‌کنیم، حتماً مطلب «پیپت چگونه کار می‌کند؟» را بررسی کنید.
مزایا:
- تنوع
- درجه‌بندی واضح در کناره پیپت
- قابل‌استفاده برای حجم‌های بالا
- هزینه مقرون‌به‌صرفه
معایب و محدودیت‌ها:
- دقت آن‌ها نسبت به لوله‌های حجم‌سنج دقیق کمتر است
- دقت بین کلاس‌ها و انواع متفاوت است
- حجم خروجی بین انواع متفاوت است
- امکان خطای انسانی در برداشت نمونه وجود دارد
تفاوت پیپت مور و سرلوژیک
در ادامه مطلب می‌خواهیم به موضوع تفاوت پیپت مور و سرولوژیک بپردازیم. جالب است بدانید که هر دو این پیپت‌ها از زیرمجموعه‌های پیپت مدرج هستند و روی بدنه آن‌ها درجه‌بندی‌های دقیق وجود دارد که به انتقال دقیق مایعات و نمونه‌ها کمک می‌کنند.
در ادامه برای درک بهتر تفاوت پیپت مورد و سرولوژیک می‌خواهیم مزایا و معایب این دو را معرفی کنیم:
پیپت مور
پیپت مور (Mohr) یک نوع پیپت آزمایشگاهی است که برای اندازه‌گیری حجم مایعات کارایی دارد. پیپت مور با شکلی مخروطی و درجه‌بندی قابل خواندن طراحی شده است. این پیپت‌ها از شیشه ساخته می‌شوند و معمولاً در حجم‌های کوچک‌تری نسبت به پیپت سرولوژیکال وجود دارند.
مزایا:
- داشتن درجه‌بندی دقیق و کامل در تمام بدنه
- امکان استفاده در آزمایش‌های متنوع
معایب:
- دقت پایین نسبت به پیپت‌های سرولوژیکال
- نیاز به کالیبره کردن دقیق
پیپت سرلوژیک
پیپت‌های سرولوژیکال یکی از کاربردی‌ترین پیپت‌ها در آزمایشگاه هستند. آن‌ها برای انتقال مایعات، مخلوط‌کردن محلول‌ها و لایه‌بندی مواد شیمیایی با چگالی‌های متفاوت مفید هستند. این پیپت‌ها از موادی ساخته شده‌اند که نمونه‌های حساس مانند: سلول‌ها، باکتری‌ها و سایر موجودات زیستی که به تعاملات شیمیایی حساس هستند، را حفظ می‌کنند.
مزایا:
- دقت بالا در انتقال حجم‌های مشخص
- درجه‌بندی در بیش‌تر بخش‌های لوله پیپت
- موجود در دو نوع یکبار مصرف و نوع قابل استریل
معایب:
نیاز به توجه و دقت در استفاده: استفاده صحیح از پیپت‌های سرولوژیکال نیازمند توجه و دقت است. هر گونه خطا در استفاده ممکن است به نتایج ناصحیح منجر شود.
- قابلیت استریل کردن محدود (پس از چند بار استفاده باید دور انداخته شوند)
- محدودیت در انتقال حجم نمونه‌ها
- امکان شکستن به‌واسطه جنس شیشه‌ای بدنه
به نظر شما بهترین پیپت کدام است؟
در میان تجهیزات آزمایشگاهی، پیپت‌ها را می‌توان از جمله تجهیزات پرکاربرد دانست که تقریباً در هر آزمایشگاهی وجود دارند. البته در آزمایشگاه‌ها صنعتی هم امکان استفاده از انواع پیپت وجود دارد. دقت کنید که قیمت پیپت می‌تواند باتوجه‌به عوامل متنوعی متغیر باشد، برای مثال جنس، نوع کاربرد و حتی برند سازنده می‌توانند در این موضوع مؤثر باشند. به همین دلیل هم قیمت پیپت پلاستیکی عمدتاً ارزان‌تر از پیپت‌های شیشه‌ای است.
در این مطلب سعی کردیم تا شما را با تفاوت پیپت مدرج و حبابدار آشنا کنیم، همین‌طور تفاوت پیپت مورد و سرولوژیک هم مورد بررسی قرار گرفت تا آشنایی بیشتری با انواع پیپت‌ها داشته باشید. در نهایت به یاد داشته باشید که هر پیپت کارایی خاصی دارد و برای خرید حتماً باید این موضوع را در نظر داشته باشید.
