امروزه در آزمایشگاه‌ها و محیط‌های علمی تجهیزات بسیار متنوعی مورداستفاده هستند. یکی از مهم‌ترین این تجهیزات پیپت‌ها هستند. اگر شما هم دوست دارید بدانید که پیپت چگونه کار می کند ، در ادامه این مطلب با ما باشید.
هر وسیله در محیط‌های آزمایشگاه کاربردهای خاصی دارد که در زمان استفاده و حتی خرید باید به این موضوع بسیار توجه کنید. پس از خرید؛ چیزی که اهمیت دارد، بررسی نحوه عملکرد و کارایی دستگاه‌ها است. به همین منظور هم در این مطلب می‌خواهیم بررسی کنیم پیپت چگونه کار می‌کند و شما برای استفاده بهتر از آن لازم است چه نکاتی را مد نظر داشته باشید.
پیپت چیست و انواع آن چه تفاوت هایی با هم دارند؟
پیپت‌ها، وسایلی هستند که برای اندازه‌گیری و انتقال مایعات استفاده می‌شوند. آنها معمولاً از مواد شیشه‌ای یا پلاستیکی ساخته می‌شوند و به شکل‌های مختلفی مانند: مخروطی، استوانه‌ای یا شکل‌های دیگر تولید شده‌اند.
تفاوت‌های بین انواع مختلف پیپت‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
-
شکل و طراحی
پیپت‌ها می‌توانند شکل‌ها و طرح‌های مختلفی داشته باشند. برخی از پیپت‌ها مخروطی هستند که در قسمت پایینی آنها یک نوک تیز دارند. پیپت‌های دیگر به شکل استوانه‌ای هستند و دو سر آنها باز است و به‌صورت مستقیم برای اندازه‌گیری مایعات استفاده می‌شوند.
-
ظرفیت حجمی
پیپت‌ها می‌توانند ظرفیت‌های حجمی متفاوتی داشته باشند. برخی از پیپت‌ها برای اندازه‌گیری حجم کمتری طراحی شده‌اند، درحالی‌که پیپت‌های دیگر قابلیت اندازه‌گیری حجم بزرگ‌تری را دارند.
-
دقت
پیپت‌ها ممکن است دقت‌های مختلفی در اندازه‌گیری حجم ارائه دهند. برخی از پیپت‌ها دقت بالاتری دارند و برای اندازه‌گیری حجم کمتری مناسب هستند، درحالی‌که پیپت‌های دیگر دقت کمتری دارند و برای حجم‌های بزرگ‌تر مناسب‌تر هستند.
-
کاربردها
این تجهیزات در آزمایشگاه‌ها و صنایع مختلف برای اهداف متنوعی استفاده می‌شوند. برخی از پیپت‌ها برای اندازه‌گیری دقیق حجم مایعات در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند، درحالی‌که پیپت‌های دیگر برای انتقال مایعات در فرایندهای صنعتی به کار می‌روند.
پیپت چگونه کار می‌کند؟
هدف اصلی در این مطلب بررسی نحوه عملکرد پیپت یا پاسخ به سؤال پیپت چگونه کار می‌کند است، به همین منظور در این بخش به سراغ بررسی پروسه و نحوه استفاده از این وسیله خواهیم پرداخت. توجه کنید که انواع پیپت پلاستیکی یا شیشه‌ای ممکن است تفاوت‌هایی در نوع استفاده داشته باشند که برای آگاهی از آنها بهتر است به سراغ راهنمای محصول بروید.
1. بررسی قبل از استفاده
قبل از استفاده از پیپت، علامت پیپت، سطح دقت، موقعیت نشانگر مقیاس و دیگر جنبه‌های پیپت را بررسی کنید. مهم است که پیپت در سلامت کامل باشد تا بتواند دقت کافی و لازم برای جابه‌جایی مقادیر خاص را به شما بدهد.
2. جذب نمونه
پیپت‌ها انواع مختلفی دارند و شاید کمی نحوه استفاده در آنها متفاوت باشد. در مورد پیپت‌های حجمی که دارای بالن هستند، شما باید سر پیپت را وارد نمونه کنید و برای مکش و جذب نمونه کافی است، بالن بالایی پیپت را به‌آرامی فشار دهید. دقت کنید که فشار دستان شما با حجم مایعی که به داخل پیپت وارد می‌شود رابطه مستقیم دارد و هر چه فشار بیش‌تری وارد کنید، مایعات بیشتر وارد می‌شوند.
3. تنظیم سطح مایع
بدون شک زمانی که از پیپت استفاده می‌کنید، به دنبال جابه‌جایی نمونه‌های مایع با حجم مشخص هستید. ازاین‌رو پس از پر کردن پیپت باید حجم موردنظر خود را تنظیم کنید. پیپت را عمودی روی ظرف نمونه نگه دارید و برای خارج‌کردن مایع، به‌آرامی دست خود را از روی بالن هوای پیپت رها کنید. این کار را تا جایی انجام دهید که مایع موجود در پیپت به‌اندازه نیاز شما باشد.
4. تخلیه محلول
پیپت را عمودی قرار دهید و سر آن باید به دیواره بطری دریافت‌کننده مایع نزدیک شود. انگشتان خود را کمی رها کنید و اجازه دهید محلول به آرامی جریان پیدا کند. پس از این که تمام حجم نمونه از پیپت خارج شد، بهتر است که تا ۱۵ ثانیه صبر کنید؛ چرا که هنوز مقداری از نمونه وجود دارد که به دیواره‌های پیپت چسبیده و نیاز به زمان برای خروج خواهد داشت.
پس از همه این مراحل دیواره بیرونی و داخلی پیپت را مطابق دستورالعمل‌های سازندگان، تمیز کنید و اگر پیپت یکبار مصرف است، آن را دور بیندازید.
نکات مهم برای استفاده از پیپت
در ادامه بررسی این که پیپت چگونه کار می‌کند، می‌خواهیم برخی نکات را بررسی کنیم که به استفاده دقیق‌تر و البته بهتر، پیپت‌ها کمک می‌کنند. استفاده درست از پیپت‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در پروسه و دقت انجام آزمایش‌ها داشته باشد، ازاین‌رو مهم است که نکات زیر را حتماً مدنظر داشته باشید.
– تطبیق دما
در هنگام استفاده از پیپت، حتماً اطمینان حاصل کنید که پیپت و نمونه‌ها در دمای متعادل باشند. تغییرات دما می‌تواند حجم نمونه‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده و دقت انتقال را تحت‌تأثیر کاهش دهد.
– استفاده از تیپ مناسب
اطمینان حاصل کنید که از تیپ مناسب برای پیپت استفاده می‌کنید. نوک پیپت باید به‌درستی بر روی پیپت قرار گیرد و هماهنگ با حجم موردنیاز باشد. این کار هم می‌تواند تأثیر زیادی در دقت نمونه‌برداری داشته باشد. توجه کنید که نوک پیپت یا تیپ مناسب برای انواع پیپت متفاوت هستند و برای انتخاب درست باید با آنها آشنا باشید. به همین منظور توصیه می‌کنیم که مطلب « انواع پیپت آزمایشگاهی » را بخوانید.
– خارج کردن نمونه از پیپت به صورت عمودی
هنگامی که نمونه را از پیپت خارج می‌کنید، آن را به‌صورت عمودی و با حرکتی پیوسته انتقال دهید. این کار به جلوگیری از انتقال ناخواسته نمونه‌ها و تغییر حجم کمک می‌کند.
– استفاده از فشار و سرعت ثابت
در هنگام پیپت کردن، فشار و سرعت ثابتی را روی پیپت اعمال کنید. این کار به حفظ دقت و قابلیت تکرارپذیری آزمایش کمک می‌کند.
– توقف سریع پس از مکش مایعات
پس از مکش مایعات در پیپت به‌اندازه کافی باید خیلی سریع روند مکش را متوقف کنید. این کار به برداشت حجم درستی از مایعات کمک می‌کند و در نتیجه آن دقت آزمایش‌ها بالاتر خواهند رفت.
– مرطوب کردن نوک پیپت
قبل از استفاده از پیپت، پیش از اینکه مکش مایعات را انجام دهید، نوک پیپت را با مایع مربوطه مرطوب کنید. این کار باعث می‌شود حجم جذب مایعات در داخل پیپت بسیار دقیق‌تر از حالت عادی شود.
شما چه نکات دیگری برای استفاده از پیپت می دانید؟
تجهیزات آزمایشگاهی این روزها بسیار متنوع هستند و هر یک در آزمایشگاه برای کاربردی خاص به کار می‌روند. پیپت‌های یکی از پراستفاده‌ترین تجهیزات پزشکی هستند که تقریباً در هر آزمایشگاهی می‌توانید شاهد استفاده از آنها باشید.
نکته مهم اینجاست که بدانید از چه نوع پیپتی استفاده می‌کنید و روش مناسب برای استفاده از آن را آموزش‌دیده باشید. پیپت‌های انواع مختلفی دارند که از جمله محبوب‌ترین‌ها در میانشان، نوع مدرج و حبابدار هستند. برای شناخت روش استفاده از آنها توصیه می‌کنیم حتماً مطلب « تفاوت پیپت مدرج و حبابدار » را بررسی کنید. در این مطلب سعی کردیم تا به‌صورت کامل به سؤال پیپت چگونه کار می‌کند، پاسخ دهیم و همچنین نکاتی را بررسی کردیم که به بالابردن دقت آزمایش‌های شما و انتقال مایعات با پیپت کمک می‌کنند.
برای نمونه های با ویسکوزیته بالاتر چونه باید پیپت کردن را انجام داد؟
بهتر است عمل پیپت کردن را به آرامی و با دقت بالا (نه یک باره!) انجام دهید تا حجم درستی از مایع مورد نظر برداشته و منتقل شود.
برای جابجایی محلولهای خطرناک از چه پیپتی استفاده کنیم؟
در صورت امکان بهتر است از پیپت های یکبار مصرف مثل: پیپت پاستور استفاده کنید و یا برای حجم های بیشتر از دیسپنسرهای متصل شونده روی بطری و یا سایر انواع دیسپنسرها استفاده کنید.
برای حجم های کوچک بهتر است از چه پیپتی استفاده کنیم؟
برای حجم های کوچک ترجیحا از پیپت های مدرج با حجم پایین استفاده کنید.این امر دقت کار شما را افزایش میدهد.