آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که در زمان مراقبت پزشکی، چگونه نمونه‌ها از بیماران جمع‌آوری و نگهداری می‌شوند؟ یا در آزمایشگاه‌های پژوهشی، چگونه مواد شیمیایی جابه‌جا می‌شوند؟ پاسخ همه این سؤالات، ویال آزمایشگاهی است و در این مطلب می‌خواهیم ابتدا به سؤال ویال آزمایشگاهی چیست ، پاسخ دهیم.
ویال، وسیله ای کاربردی در علوم پزشکی و آزمایشگاهی است که برای جمع‌آوری، نگهداری و حمل نمونه‌ها و مواد مختلف استفاده می‌شود. این ویال‌ها، در اندازه‌ها و اشکال مختلف، از جنس شیشه یا پلاستیک تولید می‌شوند و می‌توانند ویژگی‌های متنوعی داشته باشند.
ویال‌ها امروزه نقش مهمی در آزمایشگاه‌های و البته بیمارستان‌های و مراکز درمانی دارند و مهم است که برای استفاده از آنها، اطلاعات کافی در موردشان داشته باشید.
ویال چیست؟
ویال (Vial) یک ظرف کوچک است که معمولاً از شیشه یا پلاستیک ساخته می‌شود. ممکن است به شکل یک لوله یا بطری کوچک باشد و همچنین قسمت پایینی آن هم احتمالاً صاف خواهد بود. در مقابل لوله‌های جمع‌آوری خون رایج که پایه‌ای صاف ندارند. ویال‌ها با انواع مختلفی از درپوش‌ها عرضه می‌شوند تا نیازهای خاص ذخیره‌سازی یا کاربری را برآورده کنند.
ویال‌ها معمولاً برای ذخیره داروها یا نمونه‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شوند. اگرچه ویال‌ها عمدتاً در حوزه پزشکی دیده می‌شوند، اما می‌توان در زمینه‌های کاری دیگر مانند: تحقیقات غیرپزشکی هم از آنها استفاده کرد.
ازآنجایی که انواع مختلفی از ویال‌ها وجود دارند، انتخاب یک ویال خوب برای آزمایشگاه یا کسب‌وکار شما اهمیت زیادی دارد. برای این منظور هم باید بتوانید به سؤالاتی مانند ویال چیست یا شیشه ویال چیست در وهله اول پاسخ دهید.
چند نوع ویال وجود دارد؟
امروزه تجهیزاتی بسیار متنوعی در آزمایشگاه‌ها به کار می‌روند و لوازم مصرفی آزمایشگاهی هر کدام کارایی و ویژگی‌های مختص به خودشان را دارند. ویال هم یکی از همین تجهیزات است که می‌توانید در هر آزمایشگاهی شاهد استفاده از آن باشید. در این بخش می‌خواهیم بررسی کنیم که به‌طورکلی چند نوع ویال وجود دارد؟
1. ویالهای شیشه‌ای
استفاده از ویالهای شیشه‌ای به دوران‌های قدیم بازمی‌گردد. مصریان از ویالهای شیشه‌ای برای ذخیره عطر و روغن‌ها استفاده می‌کردند. از چند صدسال گذشته، شیشه برای ذخیره و حمل محصولات دارویی خشک و مایع استفاده می‌شود و این موضوع به دلیل مزایای زیادی است که دارد.
امروزه، شیشه همچنان به‌عنوان ماده‌ای مناسب برای ذخیره داروهای حساس و محصولات تزریقی به کار می‌رود. شیشه، داروها را در برابر عوامل محیطی مانند: نور و رطوبت محافظت می‌کند و عمر مفیدشان را بالاتر می‌برد.
ویالهای شیشه‌ای مختلفی وجود دارند و انتخاب نوع مناسب بسیار حائز اهمیت است. ویال‌ها ممکن است از شیشه سودالیم، رایج‌ترین و ارزان‌ترین نوع شیشه، یا شیشه بوروسیلیکات ساخته شده باشند. شیشه بوروسیلیکات به‌عنوان یک شیشه نوع ۱ دسته‌بندی می‌شود که برای بیشتر محصولات موارد آزمایشگاهی مناسب است. به‌طورکلی، شیشه بوروسیلیکات نوع ۱ به‌عنوان یک ماده اولیه برای ساخت ویالهای با کیفیت در نظر گرفته می‌شود.
شیشه بوروسیلیکات شامل حداقل 5% اکسید بوریک است که مقاومت هیدرولیزی و حرارتی ویال را افزایش می‌دهد. این نوع شیشه همچنین به دلیل ضریب انبساط حرارتی بسیار پایین خود شناخته شده می‌شود. به همین دلیل، شیشه بوروسیلیکات در صنایع شیمیایی و دارویی به‌عنوان وسایل آزمایشگاهی به کار می‌رود.
مزایای زیادی در استفاده از ویالهای شیشه وجود دارد که در ادامه به چند موردشان اشاره خواهیم کرد:
-
- شفافیت: ویال شیشه‌ای دارای سطحی صاف و شفاف است که به شما امکان می‌دهد محتویات را برای آلودگی بررسی کنید.
- مقاومت حرارتی: شیشه بوروسیلیکات دارای ضریب انبساط حرارتی پایینی است و در مقابل شوک حرارتی نسبت به سایر مواد مقاومت بیشتری دارد.
- سطح غیرمتخلخل: شیشه غیرمتخلخل است و بو و خواص ویتامین‌ها، داروها و سایر محصولات ذخیره شده در ویال شیشه‌ای را تحت‌تأثیر قرار نمی‌دهد.
2. ویالهای پلاستیکی
در ادامه پاسخ به سؤال ویال چیست، می‌خواهیم یکی دیگر از انواع ویال را معرفی کنیم که از جنس پلاستیک تهیه می‌شود.
ویالهای پلاستیکی ده‌ها کاربرد دارند. به‌عنوان‌مثال، فروشگاه‌های بزرگ ممکن است از ویالهای پلاستیکی برای نگهداری نمونه‌های عطر استفاده کنند. نیروهای انفرادی پلیس از ویالهای پلاستیکی برای نگهداری شواهدی که از محل وقوع جرم برداشت می‌شوند، استفاده می‌کنند. در آزمایشگاه‌ها، ویالهای پلاستیکی به طور معمول در سانتریفیوژ، اتوسمپلرها یا فرایندهای کرایوژنیک استفاده می‌شوند.
ویالهای پلاستیکی معمولاً از پلی‌پروپیلن یا پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند. پلی‌پروپیلن یک ماده با استحکام بالا است که می‌تواند شفاف یا رنگی باشد. پلی‌پروپیلن از بسیاری از جنبه‌ها شبیه پلی‌اتیلن است. بااین‌حال، مقاومت آن در برابر حرارت کمی بیشتر است.
برخی از مزایای ویالهای پلاستیکی عبارت‌اند از:
-
- مقاومت شیمیایی: به جز برخی از عوامل اکسیدکننده قوی، پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن مقاومت عالی در برابر بازها، الکل‌ها و اسیدها دارند و ریسک نشت کمی خواهند داشت. این پلاستیک‌ها می‌توانند به طور مکرر تمیز شده و برای آزمایش‌های بعدی استفاده شوند.
- مقاومت بالا: پلاستیک مقاومت خوبی دارد و شکسته نمی‌شود که این موضوع یکی از بزرگ‌ترین مزایای آن است. نیازی به نگرانی نسبت به شکستن ویال ها نیست. اگر کسی آنها را بیندازد، هیچ مشکلی برای نمونه‌های ایجاد نخواهد شد. این باعث افزایش ایمنی آزمایشگاه شما می‌شود و نیاز به تعویض نمونه‌ها و ویالهای شکسته را کاهش می‌دهد.
- وزن سبک: وزن ویالهای پلاستیکی به‌واسطه استفاده از پلاستیک، بسیار پایین خواهد بود و این محصولات یکی از انواع ویال پرکاربرد و پرمصرف در آزمایشگاه‌ها هستند.
- قیمت مناسب: پلاستیک ماده‌ای نسبتاً ارزان است؛ زیرا هزینه تولید آن کمتر از سایر مواد خواهد بود. با انتخاب ویالهای پلاستیکی، می‌توانید پول خود را صرفه‌جویی کنید و درعین‌حال محصولی باکیفیت که نیازهای شما را برآورده می‌کند، دریافت کنید.
3. ویالهای سیلیکونی
بعضی از ظروف شیشه‌ای یک فرایند به نام سیلیکون‌سازی را پشت سر می‌گذرانند. سیلیکون‌سازی شامل استفاده از یک محلول سیلیکون بر روی سطح شیشه، برای ایجاد یک لایه حفاظتی است. مزایای قوطی‌های سیلیکونی عبارت‌اند از:
-
- تماس کم‌بین نمونه و خود ویال
- جلوگیری از چسبیدن سیالات با ویسکوزیته بالا به سطح داخلی ظرف ویال
- افزایش شفافیت
ویال چه کاربردهایی دارد؟
در ادامه پاسخ به سؤال‌های ویال چیست و شیشه ویال چیست، به بخشی رسیده‌ایم که می‌خواهیم کاربردهای اصلی این تجهیزات را بررسی کنیم. توجه کنید که خرید ویال آزمایشگاهی باید باتوجه‌به کاربردهایش باشد و حتماً پیش از خرید باید از این رابطه اطمینان حاصل کنید که برای شما و آزمایشگاهتان مناسب است.
- جمع‌آوری و نگهداری نمونه‌ها
انواع ویال های تزریقی یا معمولی برای جمع‌آوری و نگهداری نمونه‌های بیولوژیکی مانند: خون، ادرار، بافت و سلول‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. ویال‌ها معمولاً از شیشه یا پلاستیک تولید می‌شوند و می‌توانند دارای درپوش‌های محکمی برای حفظ ایمنی نمونه باشند.
- آنالیز و اندازه‌گیری
ویال‌ها در آزمایشگاه‌ها برای انجام آزمایش‌ها و اندازه‌گیری‌های مختلف استفاده می‌شوند. مثلاً ویالهای سینتیلاسیون برای اندازه‌گیری فعالیت رادیواکتیو نمونه‌ها استفاده می‌شوند و ویالهای سلولی برای رشد و کشت سلول‌ها در آزمایشگاه‌های سلولی به کار می‌روند.
- نگهداری و حمل مواد شیمیایی
ویال‌ها برای نگهداری و حمل مواد شیمیایی نیز استفاده می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، ویالهای شیشه‌ای یا پلاستیکی برای نگهداری و حمل محلول‌های شیمیایی، رنگ‌ها و مواد شیمیایی دیگر به کار می‌روند.
- آنالیز ژنتیکی و DNA
در آزمایشگاه‌های ژنتیک و DNA، ویال‌ها برای نگهداری نمونه‌های ژنتیکی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این ویال‌ها معمولاً شفاف و مقاوم در برابر تغییرات دما و شوک حرارتی هستند و برای نگهداری استاندارد و پایدار نمونه‌های ژنتیکی بسیار مناسب خواهند بود.
شما چه کاربردهای دیگری برای ویال می‌شناسید؟
امروزه تجهیزات آزمایشگاهی بسیار متنوع و البته کارآمد شده‌اند و همین موضوع باعث شده تا اهمیت شناختشان و پاسخ به سؤالاتی مانند ویال چیست، بیشتر شود. همچنین خوب است که تفاوت‌های میان برخی تجهیزات را بدانید که در زمان استفاده آنها را با هم اشتباه نگیرید. برای مثال در مطلب « فرق ویال و آمپول » ویال‌ها را با آمپول‌ها مقایسه کرده‌ایم و توصیه می‌کنیم حتماً این مطلب را مطالعه کنید. در نهایت به یاد داشته باشید که انواع ویال کارایی‌های متفاوتی هم دارند و شما برای استفاده صحیح باید با این کارایی‌ها و البته ویژگی‌ها آشنا باشید.
مطلب خوب و کاربردی ای بود.
خوشخالیم که این مطلب برایتان مفید بوده است.
از ویال های رنگی (عموما تیره رنگ) برای چه مواردی و به چه علت استفاده می شود؟
ویالهای پلاستیکی برای چه کاربردهایی مناسب تر هستند؟
برای تولید ویال های استاندارد آزمایشگاهی و پزشکی چه مراحلی باید در نظر گرفته شود؟