آزمایش ادرار یکی از متداول‌ترین آزمایش‌های تشخیصی پزشکی است که برای تشخیص تعدادی از بیماری‌ها، وضعیت بارداری و اعتیاد کاربرد دارد. اما این آزمایش تنها زمانی کارآمد است که شرایط آزمایش ادرار به‌درستی رعایت شده باشد. در این مطلب با پاسخ به سوالاتی از قبیل نمونه ادرار چقدر باید باشد و بهترین زمان برای آزمایش ادرار، شما را برای انجام یک تست استاندارد راهنمایی می‌کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
کاربرد نمونه ادرار
مهم‌ترین عملکرد و کاربرد نمونه ادرار ، تشخیص بیماری و اطلاع پیدا کردن از شرایط سلامت بدن است. نتایج کشت و آزمایش ادرار به‌جز مشخص کردن وضعیت اعتیاد و بارداری، می‌تواند نقش مهمی را در تشخیص بیماری‌های زیر ایفا کند:
- دیابت
- عفونت مجاری ادراری و مثانه
- سنگ کلیه
- بیماری‌های مرتبط با کلیه و کبد
- فشار خون
- اختلالات هورمونی
- انگل و قارچ
در این آزمایش ظاهر، غلظت و محتوای ادرار مورد بررسی قرار می‌گیرد. بهعنوان مثال، قرمز بودن ادرار به معنی وجود خون در آن است که علت آن می‌تواند یک بیماری عفونی باشد. به همین شکل وجود پروتئین زیاد در ادرار یکی از علائم بیماری کلیه است.
همچنین باید بگوییم تستهای دیگر مانند تست بارداری و اعتیاد به نمونه ادرار نیاز دارند. ولی در این تست‌ها متخصص آزمایشگاه دنبال موادی می‌گردد که در آزمایش رایج ادرار بررسی نمی‌شوند.
استانداردهایی که برای آزمایش ادرار باید رعایت کرد، چه هستند؟
شرایط آزمایش ادرار می‌تواند بسته به تشخیص پزشک و جنسیت افراد، متفاوت باشد. در ادامه مهم‌ترین این شرایط را بررسی می‌کنیم.
1. حجم نمونه ادرار
یکی از سوالات مهم این است که نمونه ادرار چقدر باید باشد. شما برای انجام یک آزمایش استاندارد باید ظرف استریلی را که آزمایشگاه در اختیارتان قرار داده است، با 30 تا 60 میلی لیتر ادرار پر کنید. 30 میلی متر حداقل حجم نمونه ادرار است و نمونه کمتر از این مقدار مناسب انجام آزمایش نخواهد بود و ناچار به تکرار آزمایش خواهید شد.
2. زمان مناسب نمونه گیری
بهترین زمان برای ننمونه ادرار به عنوان یکی از انواع نمونه های آزمایشگاهی ، “صبح اول وقت” است. اما در صورتی که انجام آزمایش در این زمان برای شما ممکن نباشد، میتوانید آزمایش را در هر ساعت دیگر از روز انجام دهید.
3. محدودیت غذایی
معمولا برای آزمایش ادرار نیازی به رعایت ناشتایی و محدودیت‌های غذایی قبل از آزمایش نیست، اما ممکن است وضعیت ناشتایی شما روی نتیجه یک سری از بیماری‌ها تاثیر بگذارد. بنابراین قبل از انجام آزمایش از پزشک یا متخصص آزمایشگاه در مورد شرایط آزمایش ادرار سوال کنید. همچنین اگر قرار است آزمایش‌های دیگری را نیز بدهید، باید قبل از آزمایش ناشتا باشید.
4. محدودیت دارویی
مصرف یک سری از داروها در نتیجه آزمایش ادرار تفاوت ایجاد می‌کند. بنابراین قبل از انجام آن با مشورت پزشک از مصرف داروهای زیر خودداری کنید یا مصرف داروها را به مسئول آزمایش و پزشک اطلاع دهید:
-
- مکمل های ویتامین C
- مترونیدازول
- ریبوفلاوین
- ملین های آنتراكینون
- متوکاربامول
- نیتروفورانتوئین
5. طرز جمع آوری نمونه
از مهم‌ترین شرایط آزمایش ادرار ، شرایط جمع آوری نمونه است. برای این کار باید قبل از نمونه گیری دست خود را بهخوبی بشویید و سپس خشک کنید. بعد باید با مایع شستشو آلت تناسلی خود را بشویید و خشک کنید. در نهایت از وسط ادرار شروع به پر کردن ظرف نمونه کنید.
نکات مهم در انجام آزمایش ادرار
علاوه بر شرایطی که در بالا بیان کردیم، نکات دیگری نیز وجود دارند که زمان انجام آزمایش ادرار به عنوان یکی از انواع آزمایشات پزشکی باید رعایت کنید. از جمله:
- نمونه آزمایش اگر حاوی ترشحات واژن، خون یا مدفوع باشد، مورد قبول قرار نمیگیرد و مناسب کشت نخواهد بود. بنابراین قبل از انجام آزمایش مجاری ادراری خود را بهخوبی تمیز کنید و بشویید تا نمونه تمیز و فاقد این موارد باشد.
- ظرف نمونه گیری که از آزمایشگاه دریافت میکنید، کاملا تمیز و استریل است. بنابراین از دست زدن به داخل جداره ظرف خودداری کنید.
- ظرف ادرار نباید با آلت تناسلی تماس پیدا کند.
- پس از نمونه گیری در ظرف حاوی نمونه را محکم ببندید و آن را در سبدهای مخصوص جمع آوری نمونه در داخل آزمایشگاه قرار دهید.
شرایط قبل از انجام آزمایش ادرار
شرایط آزمایش ادرار محدود به زمان آزمایش نیست. قبل از آن نیز لازم است تا نکاتی را بهعنوان استاندارد نمونه ادرار رعایت کنید. از جمله:
-
- آزمایش را در ظرفی که از طرف آزمایشگاه دریافت کردهاید، انجام دهید.
- معمولا آزمایش ادرار نیازی به ناشتایی ندارد. اما اگر به تشخیص پزشک باید ناشتا باشید، نباید 8 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمایش چیزی به جز آب مصرف کرده باشید.
- قبل از انجام آزمایش 1 تا 2 لیوان آب مصرف کنید.
- از نوشیدن بیش از حد مایعات قبل از انجام آزمایش خودداری کنید.
- در صورت انجام تستهای 12 یا 24 ساعته مواد شیمیایی داخل ظرف نمونهگیری را لمس نکنید یا دور نریزید.
- در صورت مصرف آنتی بیوتیک، نمونهگیری را قبل از مصرف دارو انجام دهید.
- بسیاری از موارد از جمله داروها و مکملهای غیرتجویزی میتوانند روی نتیجه این آزمایش تاثیر بگذارند. بنابراین پیش از آن پزشک خود را از داروها، ویتامینها یا سایر مکملهایی که مصرف میکنید، مطلع کنید.
شرایط نگهداری آزمایش ادرار
از مهم‌ترین شرایط آزمایش ادرار که رعایت آن الزامی است، شرایط نگهداری نمونه است. نمونه ادرار را بهتر است بلافاصله پس از انجام در سبدهای مخصوص آزمایشگاه قرار دهید. در صورتی که آزمایش را در خارج از محیط آزمایشگاه انجام داده‌اید و امکان رساندن سریع آن به آزمایشگاه وجود ندارد، میتوانید نمونه را به‌مدت 24 ساعت در داخل یخچال نگهداری کنید.
سخن نهایی
هر فرد در طول زندگی خود آزمایش‌های تشخیصی و پیشگیرانه متعددی را انجام می‌دهد که آزمایش ادرار یکی از متداول‌ترین و جامع‌ترین آن‌ها است. این آزمایش می‌تواند اطلاعات مهمی را از وضعیت سلامتی ارگان‌های مختلف بدن مانند: کلیه، کبد و مجاری ادراری در اختیار پزشک قرار دهد. همچنین بعضی از آزمایش‌ها مانند: تست بارداری به نمونه ادرار نیاز دارند.
از مهم‌ترین مواردی که با کمک آزمایش ادرار قابل تشخیص هستند، می‌توانیم به دیابت، بارداری، اعتیاد، عفونت مجاری ادراری و مثانه، وجود قارچ یا انگل و دیگر بیماری‌های مرتبط با کبد و کلیه اشاره کنیم. اما تشخیص چنین بیماری‌هایی زمانی امکان‌پذیر است که استاندارد نمونه ادرار رعایت شده باشد.
در مطلب بالا علاوه بر توضیح این استاندارد، به سوال نمونه ادرار چقدر باید باشد و بهترین زمان انجام این آزمایش، پاسخ دادیم. اگر قصد خرید ظروف نمونه آزمایش را دارید، میتوانید با همکاران ما در لیان آزما در ارتباط باشید.
