دستگاه میکروسانتریفیوژ چیست؟ تفاوت میکروسانتریفیوژ، میکروفیوژ و سانتریفیوژ

میکرو سانتریفیوژ یا میکروفیوژ به دسته‌ای از دستگاه‌های سانتریفیوژ اطلاق می‌شود که از جمله پرکاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی به شمار می‌آیند. انتخاب نوع سانتریفیوژ همیشه یکی از چالش‌های مهم در تجهیز کردن آزمایشگاه‌ها بوده است. این موضوع بسیار اهمیت دارد که بدانید دستگاه مورد نظر شما برای سانتریفیوژ نمونه‌ها در چه حجم‌هایی و برای چه کاربردهایی مناسب است. برای یک انتخاب مناسب و کاربردی، ابتدا باید در میان انواع سانتریفیوژها ذره‌بین انداخته و با زیرشاخه‌های هریک از آن‌ها آشنا شوید. به ‌این ‌ترتیب، برای اینکه بدانید دستگاه میکرو سانتریفیوژ چیست و همچنین برای شناخت ویژگی‌ها، کاربردها و انواع میکروفیوژ و تفاوت آن با سانتریفیوژ استاندارد آزمایشگاهی، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

میکرو سانتریفیوژ چیست؟

پیش تر و در مطلب سانتریفیوژ چیست تلاش کردیم تا به معرفی این دستگاه بپردازیم. اگر علاقمندید تا در مورد این دستگاه نیز اطلاعاتی کسب کنید، میتوانید به این مطلب مراجعه کنید.

اما میکروسانتریفیوژ برای سانتریفیوژ کردن نمونه‌های مایع با حجم کمتر از 2 میلی‌لیتر (معمولاً بین 1.5 تا 2 میلی‌لیتر) استفاده می‌شود. میکرو سانتریفیوژها مانند سانتریفیوژها بر اساس اصل ته‌نشینی کار می‌کنند. موتور، فعال شده و روتور و نمونه‌ها را با سرعت بالا به چرخش درمی‌آورد. به ‌این‌ ترتیب، مواد متراکم‌تر به دلیل شتاب مرکزگرا، در جهت شعاعی حرکت می‌کنند و اجزای مایع از هم جدا می‌شوند.

لوله های میکروسانتریفیوژ کوچکتر از لوله های معمول هستند، عموماً در میکروسانتریفیوژها از میکروتیوب ۵/۱ یا ۲ میلی لیتر استفاده می شود، اگرچه مدل هایی از میکروسانتریفیوژ اپندورف از لوله های بزرگتر یا کوچکتر پشتیبانی میکنند .

ویژگی‌های میکروسانتریفیوژ

انواع میکروسانتریفیوژ با توجه به کاربرد و نیاز آزمایش‌های مختلف تولید شده‌اند. آن‌ها در آزمایشگاه‌های پزشکی و شیمیایی، بیمارستان‌ها، بانک خون، مطالعات پزشکی و سایر صنایع مانند صنایع لبنی استفاده می‌شوند. میکروسانتریفیوژها دارای مدل‌های یخچال‌دار یا تهویه‌دار هستند و بسته به کاربرد، با استفاده از لوله‌های شیشه‌ای یا پلاستیکی و درب‌های روتور فلزی یا پلاستیکی تجهیز شده‌اند. برای ارائه انعطاف‌پذیری مطلوب، مدل‌های هیبریدی (hybrid) نیز در دسترس قرار گرفته‌اند. کار با این دسته سانتریفیوژها بسیار راحت و ساده است و احتمال خطا و نیاز به تکرار آزمایشات را به ‌طور قابل ‌توجهی کاهش می‌دهد.

انواع میکروسانتریفیوژ و کاربرد آن‌ها را بشناسید:

انواع مختلفی از دستگاه‌های میکروسانتریفیوژ وجود دارند. نوع میکرو سانتریفیوژ بسته به اندازه و ظرفیت نمونه‌ای که می‌توانند در خود نگه دارند، متفاوت است. بنابراین، انتخاب یک میکروفیوژ مناسب در ارائه نتایج دقیق در مطالعات پزشکی بسیار حائز اهمیت است. اگرچه لوله‌های پلاستیکی (پلی‌پروپیلن) معمولاً ارزان‌تر هستند، اما در بسیاری از صنایع مختلف و آزمایشگاه‌های پزشکی از لوله‌های شیشه‌ای برای ذخیره نمونه استفاده می‌شود. در اینجا چند نمونه از رایج‌ترین و مهم‌ترین انواع میکرو سانتریفیوژ را آورده‌ایم:

1. سانتریفیوژ آماده‌سازی (Preparative centrifuge)

سانتریفیوژ آماده‌سازی نوعی میکروفیوژ سرعت بالا است که برای جداسازی ذرات کوچک میکروسکوپی یا همان اندامک‌های یک ماده استفاده می‌شود. این ذرات کوچک معمولاً شامل ویروس‌ها، پروتئین‌ها، کمپلکس‌های پروتئینی، لیپوپروتئین‌ها، RNA و پلاسمید DNA هستند.

2. سانتریفیوژ تحلیلی (Analytical centrifuge)

سانتریفیوژ تحلیلی به انواعی از سانتریفیوژها گفته می‌شود که در فرایندهای تحلیلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها برای به دست آوردن اطلاعات کافی در مورد انواع مولکول‌ها در یک نمونه خاص با دانستن شکل کلی، شکل ساختاری و استوکیومتری زیر واحدها استفاده می‌شوند. سانتریفیوژهای تحلیلی همچنین در تعیین میزان رسوب ذرات کاربرد دارند.

3. سانتریفیوژ زاویه ثابت (Angle fixed centrifuge)

این نوع سانتریفیوژ به شما اجازه می‌دهد که زاویه روتور را تنظیم کنید؛ تا امکان جداسازی صحیح اجزای نمونه فراهم شود. به ‌عبارت‌ دیگر، این میکروفیوژ روتور و لوله‌ها را در یک زاویه ثابت (معمولاً 45 درجه) نگه می‌دارد. به ‌این ‌ترتیب، در طول فرایند سانتریفیوژ مشاهده می‌کنید که متراکم‌ترین ذرات نمونه به سمت زاویه نیروی گریز از مرکز جدا می‌شوند. در بسیاری از آزمایشات، ذرات متراکم، یک گلوله متمرکز در انتهای لوله تشکیل می‌دهند.

4. سانتریفیوژ سر چرخشی (Swing head centrifuge)

سانتریفیوژهای سر چرخشی از روتورهای چرخشی خود برای شکستن صحیح ماده در حین مرتب کردن فرایند جداسازی استفاده می‌کند.

5. سانتریفیوژ هماتوکریت (Hematocrit centrifuge)

سانتریفیوژ هماتوکریت با سرعت چرخش بین 7000 تا 15000 دور در دقیقه، از یک سیستم خاص برای تعیین کسر حجمی گلبول‌های قرمز خون و جداسازی ریز حجم‌های خون و محلول‌ها استفاده می‌کند. آن‌ها می‌توانند مقادیر هماتوکریت (HCT) را برای آزمایشات ژنتیک، ایمنی، بیوشیمی، جداسازی خون و همچنین برای آزمایش‌های کلینیکی فراهم کنند. میکروفیوژهای هماتوکریت می‌توانند تا 24 لوله مویرگی با ابعاد 1.2*78 میلی‌متر را در خود جای دهند. با توجه به استفاده از لوله‌های میکرو مویرگی برای نگهداری نمونه‌ها در میکرو سانتریفیوژ هماتوکریت، نمونه‌های بسیار کوچکی از خون برای آزمایش نیاز است.

تفاوت میان سانتریفیوژ و میکروسانتریفیوژ و میکروفیوژ چیست؟

انواع سانتریفیوژ را می‌توان متفاوت از نظر سرعت دوران (دور بر دقیقه یا rpm) و همچنین از نظر ظرفیت لوله های حاوی نمونه ای که درون آن ها قرار می گیرد به سه دسته ی کلی سانتریفیوژ، میکروسانتریفیوژ  و میکروفیوژ تقسیم کرد. مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت میان آن‌ها، اندازه لوله‌هایی است که می‌توانند در خود نگه دارند. همان‌طور که از نام میکرو سانتریفیوژها مشخص است، از لوله‌های کوچک‌تری نسبت به لوله‌های استاندارد در آن‌ها استفاده می‌شود. در میکروسانتریفیوژها از میکروتیوب هایی با ظرفیت 1.5-2 میلی‌لیتر استفاده قرار می‌شود. این در حالی است که برخی مدل های از میکروسانتریفیوژ اپندورف قابلیت نگهداری لوله‌های بزرگ‌تر را نیز دارند. عموما به سانتریفیوژهای زیر 14000 دور در دقیقه میکروفیوژ میگویند. میکروفیوها با توجه به ابعاد کوچکتر و اصطلاحا foot print کمترشان گزینه ی مناسبی برای قرار گرفتن در work stationها به طور مثال در کنار Real Time PCR هستند.

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم تا به سوال دستگاه میکرو سانتریفیوژ چیست پاسخ دهیم. میکروسانتریفیوژ یکی از انواع سانتریفیوژ است که با توجه به ویژگی‌های ساختاری و سایز لوله‌هایی که درون خود نگه می‌دارد، از انواع دیگر متمایز می‌شود. بیشترین کاربرد انواع میکروفیوژ در آزمایشگاه‌های پزشکی است؛ اما از آن در آزمایشگاه‌های بیوشیمی و شیمی نیز استفاده می‌شود. با توجه به اینکه عملکرد مطلوب و عمر مفید دستگاه‌ها به کیفیت آن وابسته است، انتخاب یک محصول و برند مناسب و تضمینی اهمیت بالایی پیدا می‌کند. شما میتوانید جهت خرید سانتریفیوژ موردنظرتان با کارشناسان مجموعه لیان آزما در ارتباط باشید.