یکی از متداول‌ترین ابزارهایی که می‌توان در آزمایشگاه و حتی بیمارستان‌ها مشاهده کرد، لوله تست یا همان TEST TUBE است. کاربرد لوله آزمایش می‌تواند بسیار متفاوت باشد، اما رایج‌ترین آن‌ها، استفاده به‌عنوان لوله نمونه یا لوله کشت خواهد بود. از مشخصات ظاهری بارز در مورد این شیشه‌ها، می‌توان به بلندتر بودن طول از عرضشان اشاره کرد. در ادامه می‌خواهیم با طرح یک سوال جامع، ذهن شما را روی این موضوع متمرکز کنیم. لوله آزمایش چیست ؟
پاسخ به این پرسش نیازمند بررسی جامعی در مورد کاربرد لوله آزمایش، جنس مواد سازنده آن و حتی انواعی که دارد، خواهد بود. لوله‌های آزمایش از نظر ظاهری بسیار ساده ساخته می‌شوند و حتی فاقد درجات اندازه‌گیری حجم هستند. از رو نمی‌توان آن‌ها را به‌جای لوله‌های سانتریفیوژهای پزشکی به کار برد.
کاربرد لوله آزمایش عمدتاً در آزمایشگاه برای کشت یا نگهداری برخی نمونه‌ها زیستی است. در مقدارهای کم، می‌توان از این لوله‌ها همچنین برای گرم‌کردن یا ترکیب‌کردن مایعات و حتی گاهی جامدات هم استفاده کرد.
لوله‌آزمایش از چه جنسی ساخته میشود؟
از نظر ظاهر لوله‌آزمایش یک استوانه است که یک سر آن بسته و سر دیگر باز در نظر گرفته شده است. جنس بدنه این استوانه‌ها در بیشتر موارد از شیشه پیرکس یا پلاستیک‌های مقاوم و باکیفیت است. دلیل این که از شیشه پیرکس برای بدنه لوله‌های آزمایش استفاده میشود، قابلیت مقاومت در برابر حرارت است. در واقع یکی از کاربردهای اصلی این لوله‌ها، گرم‌کردن نمونه‌ها در صورت لزوم است و اگر از شیشه معمولی برای بدنه لوله‌ها استفاده شود، احتمال شکستن در حین استفاده بسیار زیاد است.
کاربرد لوله آزمایش پلاستیکی کم‌تر از نوع شیشه‌ای است و عمدتاً از آن برای ترکیب‌کردن یا نگهداری مواد مایع یا جامد استفاده میشود. همچنین خوب است بدانید که لوله‌های آزمایشگاهی را برای نگهداری باید روی صفحات به خصوصی قرارداد که عموماً ظرفیت چندین لوله‌آزمایش را به‌صورت یکجا دارد. این صفحات که به رک آزمایشگاهی آن‌ها را می‌شناسیم یا از جنس فلزی ساخته می‌شوند یا پلاستیکی هستند. درهرصورت رک‌های آزمایشگاهی نقش مهمی در پروسه نگهداری و حتی انتقال لوله‌آزمایش به محل دیگر دارند.
یک لوله‌آزمایش خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
در ذهن همه ما تصاویر از لوله‌آزمایش وجود دارد. بیشتر این لوله‌ها را در دستان دانشمندان شرور دیده‌ایم که سعی دارند با یک دارو، همه موجودات زنده را نابود کنند. در واقعیت اما کاربرد لوله آزمایش بسیار صلح‌آمیزتر و جالب‌تر است. این لوله‌ها بیشتر در آزمایشگاه‌های میکروبیولوژیکی برای مصارف گوناگون استفاده می‌شوند و قرار نیست که داروهای کشنده شخصیت‌های شرور سینمایی با آن‌ها ساخته شود!
بار دیگر به سوال اصلی یا همان لوله آزمایش چیست، برمی‌گردیم. یکی از بخش‌های پاسخ به این سوال، این است که بدانید لوله آزمایش خوب، چه ویژگی‌هایی دارد. به همین منظور در ادامه این مطلب می‌خواهیم چند مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های یک لوله آزمایش را با هم بررسی کنیم.
- جنس بدنه این لوله باید از شیشه پیرکس یا پلاستیک‌های بسیار باکیفیت ساخته شده باشد.
- نوع شیشه‌ای لوله‌های آزمایش باید بتواند در مقابل حرارت مقاوم باشد.
- یک لوله‌آزمایش خوب باید بدنه شفافی داشته باشد تا در هنگام انجام آزمایش، بتوان پروسه در جریان را مشاهده کرد.
- قطر معمولی این لوله بین ۱۰ تا ۲۰ میلی‌متر و طول رایج برای آن‌ها چیزی حدود ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌متر خواهد بود.
- یک لوله‌آزمایش خوب می‌تواند ته‌گرد، ته صاف یا مخروطی شکل داشته باشد.
- باتوجه‌به کاربرد لوله آزمایش، می‌توان دیواره نازک، متوسط یا ضخیم داشته باشد.
- لوله‌های آزمایشی باکیفیت می‌توان شوک حرارتی و حتی دماهای چند صددرجه‌ای را تحمل کنند.
در زمان تهیه لوله‌های آزمایش می‌توانید موارد عنوان شده را در نظر داشته باشید که از این طریق به‌راحتی به بهترین لوله‌آزمایش خواهید رسید. همچنین لازم است اشاره کنیم که خرید لوله‌آزمایش باکیفیت می‌تواند تأثیر زیادی روی نتیجه آزمایش‌ها داشته باشد؛ مخصوصاً آزمایش‌های انجام شده در آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی که حساسیت زیادی دارند.
استانداردهای جهانی لوله آزمایش
تمام تجهیزات و ابزارهایی که در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند باید طبق اصول خاصی ساخته شوند تا کیفیت و کارایی لازم را به دست آورند. لوله‌آزمایش هم از این قاعده مستثنی نیست و در پروسه تولید آن باید استانداردهایی لحاظ شوند تا یک لوله‌آزمایش خوب تولید شود. کاربرد لوله‌آزمایش تا حد زیادی به این که طبق استانداردهای ساخته شده باشد یا خیر، بستگی دارد. ازاین‌رو مهم است که حتماً پیش از خرید این لوله‌ها در مورد استانداردهای جهانی مشخص شده برای آن‌ها اطلاع داشته باشید.
- طبق استانداردهای جهانی لوله‌های آزمایش شیشه‌ای باید از دو نوع شیشه خاص ساخته شوند. اولین نوع، شیشه‌ای است که از بوروسیلیکات تولید شده باشد و نوع دوم شیشه‌هایی هستند که بر پایه سودا – آهک ساخته می‌شوند.
- یکی از اصول ذکر شده به‌عنوان استاندارد جهانی ساخت لوله‌آزمایش این است که باید یک سر آن گرد و سر دیگر آن کاملاً باز باشد.
استانداردهای ISO و ASTM از جمله رایج‌ترین استانداردهای جهانی در زمینه تولید لوله‌آزمایش هستند که این روزها بیشتر مدنظر قرار می‌گیرند. اصول تعریف شده برای لوله‌آزمایش در این استانداردها به جنبه‌های مختلفی از جمله ابعاد، ضخامت دیواره‌ها، طراحی کلی بدنه لوله و همچنین مواد سازنده آن مربوط می‌شوند و ازاین‌رو مهم است که حتماً به آن توجه شود.
کاربرد لوله آزمایش چیست؟
کاربرد لوله آزمایش در زمینه‌های متفاوتی است و عمدتاً در آزمایشگاه‌ها از این ابزار استفاده میشود. برای مثال در علوم زیست‌پزشکی یا زیست‌شناسی از لوله‌های پلاستیکی یکبار مصرف با پایه‌های مسطح بیشتر استفاده میشود. همچنین در زیست‌شناسی از این لوله برای نگهداری نمونه‌های زنده مانند کپک‌ها یا باکتری‌ها هم می‌توان استفاده کرد. این لوله‌ها کاربردهای دیگری هم دارند که در ادامه می‌توانید با آن‌ها آشنا شوید.
- یکی دیگر از کاربردهای اساسی تعریف شده برای لوله‌های آزمایش، نگهداری از مایعات انسانی است. برای مثال از این شیشه‌های به طور رایج برای نگهداری از خون استفاده میشود. لوله‌هایی که برای نگهداری از نمونه‌های انسانی استفاده می‌شوند، باید دارای درب باشند تا از ورود آلودگی به داخل شیشه، جلوگیری شود.
- در علوم زیستی می‌توان از لوله‌آزمایش برای انجام تست‌های PCR هم استفاده کرد. عمدتاً برای تست‌های توالی‌یابی یا همان PCR از لوله‌های آزمایش حجم کمی از خون را در خود جای می‌دهند که حدود ۰٫۲ تا ۰٫۵ میلی‌لیتر خواهد بود.
- از جمله کاربرد لوله آزمایش می‌توان به استفاده از در انجام واکنش‌های شیمیایی هم اشاره کرد. در واقع شفاف‌بودن بدنه این ابزار اجازه می‌دهد که در حین انجام واکنش، شما بتوانید تمام پروسه را مشاهده کنید. به‌این‌ترتیب تمام تغییرات ایجاد شده در حین واکنش قابل‌مشاهده و بررسی خواهند بود. به‌این‌ترتیب تمام تغییرات ایجاد شده در حین واکنش قابل‌مشاهده و بررسی خواهند بود.
- کاربرد لوله آزمایش در زمینه کشت، رشد و شناسایی باکتری‌ها هم می‌تواند باشد. برای این منظور درون این لوله را با ژلاتین گیاهی به نام آگار پر می‌کنند که به‌عنوان بستری برای کشت و رشد باکتری‌ها در نظر گرفته شده است. همچنین لازم به ذکر است که این لوله‌ها دارای درپوش هستند.
انواع لوله آزمایش و کاربردهایشان
انواع مختلفی از لوله‌های آزمایش را این روزها می‌توانید تهیه کنید که هرکدام باتوجه‌به سایز و جنس مواد سازنده آن‌ها، کاربرد متفاوتی دارند. چهار نوع متفاوت از این لوله‌ها وجود دارند که از جنس فلز، شیشه، سرامیک یا پلاستیک ساخته می‌شوند. از میان آن‌ها، دو نوع شیشه‌ای و پلاستیکی کاربرد بسیار بیش‌تری دارند. ازاین‌رو در این مقاله می‌خواهیم انواع لوله‌های آزمایش شیشه‌ای و پلاستیکی را باتوجه‌به جنس مواد اولیه به‌کاررفته در آن‌ها، بررسی کنیم.
1. انواع لوله آزمایش شیشه‌ای
کاربرد لوله آزمایش شیشه‌ای به نسبت همه انواع دیگر، بیشتر است و دلیل این موضوع هم کیفیت و قابلیت‌های زیادی است که دارد. این لوله‌ها در برابر حرارت مقاومت بالایی دارند و همچنین در تماس با مواد شیمیایی مختلف، آسیبی نمی‌بینند. تنها نکته در مورد لوله‌آزمایش شیشه‌ای این است که به نسبت نوع پلاستیکی قیمت بالاتری دارد. لوله‌های شیشه‌ای می‌تواند از مواد اولیه متفاوتی تولید شوند که برخی از آن‌ها را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.
-
- سیلیس ذوب شده: از این نوع برای کاربردهایی استفاده میشود که نیاز به پایداری حرارتی دارند و نمونه باید برای طولانی‌مدت گرم شود.
- شیشه کوارتز: مقاومت بالا در برابر شوک‌های حرارتی و همچنین مواد شیمیایی از جمله ویژگی‌های این نوع هستند.
- KIMAX: مواد سازنده این لوله از جنس شیشه‌های بوروسیلیکات است و در برابر شکستگی و حرارت تا حد زیادی مقاوم است. همچنین در دو حالت یکبار مصرف و چند بار مصرف تولید میشود.
- پیرکس: استفاده از این جنس شیشه برای لوله‌آزمایش بسیار رایج است؛ چرا که دوام و مقاومت بالایی در برابر حرارت از خود نشان می‌دهد.
2. انواع لوله‌آزمایش پلاستیکی
تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی نوع دیگری از لوله‌های آزمایش را هم تولید می‌کنند که از جنس پلاستیک ساخته شده است. کاربرد لوله آزمایش پلاستیکی هم مانند نوع شیشه‌ای بسیار زیاد است و در زیست‌شناسی و آزمایشگاه‌ها به‌راحتی می‌توانید انواع آن را مشاهده کنید. این لوله‌ها را می‌توان از پلاستیک‌های مختلفی تولید کرد که هرکدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی به لوله‌آزمایش می‌دهند. چند مورد از آن‌ها را در ادامه با هم بررسی خواهیم کرد.
-
- EPDM: این لوله‌ها دوام بالایی در مقابل نفوذ نور خورشید و اشعه UV دارند. همچنین می‌توان از آن‌ها در بازه دمایی ۷۰ تا ۲۷۵ درجه فارنهایت استفاده کرد.
- فلور الاستومر: کاربرد لوله آزمایش از این جنس کمی کم‌تر از دیگر انواع خواهد بود؛ چرا که در دماهای پایین عملکرد چندان خوبی ندارد. بااین‌وجود این لوله‌ها توان تحمل حرارت بالا و همچنین مقاومت در برابر مواد شیمیایی مختلف را دارند.
- نایلون: این محصول برپایه پلی امیدها ساخته میشود و استحکام کششی بسیار خوبی ارائه می‌دهد.
- پلی‌اتیلن: از جمله خواص این لوله‌ها می‌توان به بدنه نسبتاً ماتشان اشاره کرد. همچنین باید بدانید که لوله‌های آزمایش پلی اتیل مقاومت دمایی بالایی ندارند، اما از سمت مقابل در برابر انواع مواد شیمیایی بسیار عملکرد خوبی خواهند داشت.
در تشخیص چه بیماری‌هایی از لوله‌آزمایش استفاده میشود؟
برای پاسخ به سوال لوله آزمایش چیست، کاربردها و انواع این ابزار کارآمد را بررسی کردیم. با توجه به توضیحات داده شده، می‌دانیم کاربرد این لوله در علوم زیست‌شناسی و آزمایشگاه‌ها بسیار زیاد است. ممکن است برای شما پرسشی ایجاد شود که کاربرد لوله آزمایش در زمینه تشخیص کدام یک از بیماری‌ها است؟
در پاسخ به این پرسش باید به این موضوع توجه کنید که کاربرد لوله آزمایش به‌طورکلی برای نگهداری، ترکیب‌کردن یا گرم‌کردن انواع نمونه‌های مایع یا جامد خواهد بود. باتوجه‌به این موضوع این لوله به طور مستقیم باعث تشخیص بیماری خاص نمی‌شود و تنها کاربردی که در این زمینه دارد، نگهداری و انتقال نمونه‌های انسانی مانند خون خواهد بود.
در نهایت نمونه‌های ذخیره شده در این لوله‌ها در کوتاه‌ترین زمان باید به آزمایشگاه رسانده شوند. پس از این آزمایش‌های لازم برای تشخیص انواع بیماری‌ها روی نمونه در دسترس انجام خواهد شد.
لوله آزمایش چیست؛ آیا می‌توانید به این سوال پاسخ دهید؟
در ابتدا بررسی در مورد لوله‌آزمایش را با طرح یک سوال آغاز کردیم. پاسخ به این سوال نیازمند بررسی کاربرد لوله آزمایش و آشنایی با انواع آن بود. احتمالاً شما هم با مطالعه این مطالب، می‌توانید حالا به سوال لوله آزمایش چیست ، به طور کامل پاسخ دهید.
فراموش نکنید که این لوله‌ها باید طبق اصول استاندارد جهانی ساخته شده باشند. کاربرد لوله آزمایش تا حد زیادی در گرو این موضوع است، پس حتماً پیش از خرید لوله آزمایش به این موضوع توجه ویژه داشته باشید. همچنین لازم است از لوله‌آزمایشی استفاده کنید که ویژگی‌های لازم برای پروژه شما را داشته باشد. برای این منظور انتخاب زیادی از انواع لوله‌های شیشه‌ای، پلاستیکی، فلزی یا سرامیکی پیش روی شما خواهد بود.
