لاتکس در واقع محصولی است که از طریق فرایند ولکانیزاسیون و از لاتکس مایع طبیعی یا مصنوعی به دست میآید. این جمله در واقع میتواند تعریف کوتاهی باشد برای پرسش لاتکس چیست که این روزها ذهن بسیاری را درگیر خود کرده است.
استفاده از لاتکس بهعنوان یک پلیمر در زندگی امروزی بشر بسیار زیاد است و ازاینرو هم آشنایی با این ماده میتواند برای شما بسیار مفید و کارآمد باشد. در مورد ماهیت این ماده باید بدانید که لاتکس در واقع امولسیون آبی کائوچو است که در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
جالب است بدانید که برخی از افراد هستند که تصور میکنند لاتکس در واقع نامی متفاوت برای محصولات لاستیکی است، اما باید اشاره کنیم که این تنها در برخی خواص فیزیکی با هم شباهت دارند. پروسه تولید لاتکس بهطورکلی با پروسه تولید لاستیک متفاوت است و برای درک بهتر این موضوع در ادامه همین مطلب میخواهیم به بررسی ماهیت و کاربردهای این ماده بپردازیم.
پلیمر لاتکس چیست؟
پلیمر لاتکس به موادی گفته میشود که در حالت مایع قرار دارند و در واقع از پلیمرهایی تشکیل شدهاند که در آب یا سایر حلالهای آبی محلول هستند. بهطورکلی، پلیمر لاتکسها شامل یک پلیمر مرکزی و یک یا چندین ماده افزودنی هستند که برای ایجاد خواصی مانند انعطافپذیر یا مقاومت در برابر حرارت و حلالها، به آنها اضافه میشوند.
پلیمر لاتکسها در صنایع مختلفی مانند: رنگسازی، چاپ، تولید رزینهای پلاستیکی، صنایع پزشکی یا پوشاک استفاده میشوند. یکی از مزیتهای پلیمر لاتکسها، قابلیت تهیه و حمل آنها در حالت مایع است که این امکان را به کاربران میدهد تا آنها را بهراحتی در هنگام استفاده به شکل مایع یا پوششهای رقیق استفاده کنند.
پلیمر لاتکسها، از نظر ساختاری با پلیمرهای دیگر مانند: پلاستیکها و رزینهای پلاستیکی متفاوت هستند. پلیمر لاتکسها به دلیل داشتن حالت مایع، کاربردهای گستردهتری در بسیاری از صنایع دارند. برای مثال، در صنعت چاپ، پلیمر لاتکسها میتوانند بهعنوان جوهر چاپ بر روی کاغذ و سایر سطوح استفاده شوند. همچنین از این پلیمر برای تولید دستکشهای یکبار مصرف پزشکی هم استفاده میشود. در واقع بیشتر دستکشهایی که مشاهده میکنید در پزشکی استفاده میشود از این جنس هستند. در مقاله « دستکش لاتکس چیست » توضیحات کاملتری در این باره ارائه کردهایم که توصیه میکنیم حتماً آنها را مطالعه کنید.
پلیمر لاتکسها از قابلیت انعطافپذیری بسیار بالایی برخوردار هستند و با کاهش حجم، به شکلی رفتار الاستیکی نشان میدهند. این ویژگی، ازآنجاییکه ذرات پلیمر لاتکس در حالت مایع هستند، امکان کاربردهای گستردهتری را برای آنها فراهم میکند.
بررسی انواع لاتکس
در ادامه با پاسخ به پرسش لاتکس چیست و چه کاربردی دارد، میخواهیم شما را با انواع این ماده آشنا کنیم که در صنایع مختلف به کار میروند. بهطورکلی آشنایی بشر با لاتکس از طریق بهدستآوردن شیره برخی از گیاهان بود که خاصیت لاستیکی داشتند.
این ماده بهسرعت کاراییهایی مختلفی پیدا کرد و در صنایع مختلفی بهخصوص صنعت پزشکی به کار رفت. همین موضوع نیاز به لاتکس را بالا برد و ازاینرو لاتکس مصنوعی وارد بازار شد که ویژگیهایی همانند لاتکس طبیعی داشت، اما برای تهیه آن نیازی به استفاده از گیاهان نیست و آسیبی ازاینجهت به طبیعت وارد نمیکند.
انواع دیگری از لاتکس هم وجود دارند که برای پاسخ به سؤال لاتکس چیست، باید در موردشان بدانید. با ما در ادامه همراه باشید تا همه انواع لاتکس را بررسی کنیم.
1. لاتکس طبیعی
بهترین شکل لاتکس، لاتکس طبیعی است که از طریق شیره برخی از گیاهان خاص به دست میآید. نکته مهم اینجاست که این نوع از لاتکس را نمیتوان در حجم بسیار زیاد تهیه کرد و همین موضوع کمی باعث شده تا استفادههای آن محدود باشند.
این روزها کاربرد لاتکس طبیعی بیشتر در صنایع پزشکی است و عمدتاً از آنها در تولید دستکشهای یکبار مصرف مختلف استفاده میشود. در بلاگ « انواع دستکش یکبار مصرف پزشکی » شما میتوانید مطالعه کنید که از طریق لاتکس طبیعی چه دستکشهایی تولید میشود.
البته در راستای پاسخ به سؤال لاتکس طبیعی چیست، میتوان گفت که این ماده در ابتدا حالت مایع دارد و به رنگ سفید شیری دیده میشود. در ابتدا این شیره از درخت Hevea-Brazilienis به دست آمد که بومی آمریکای جنوبی است. اما جالب است بدانید که این روزها درخت Hevea-Brazilienis در نقاط مختلف جهان وجود دارد.
2. لاتکس مصنوعی
این ماده در واقع همان ترکیب مصنوعی از لاتکس طبیعی است که همه ویژگیهای آن را دارد. در این روش بهجای این که لاتکس از طریق شیره درختان جمعآوری شود، از محصولات شیمیایی تولید خواهد شد. باتوجهبه محدود بودن منابع درختان و لاتکس طبیعی این کار کاملاً از نظر منطقی درست است و حتی باعث کنترل آسیبهای وارده به محیطزیست هم میشود.
با استفاده از روشهای شیمیایی میتوان انواع مختلفی از لاتکس مصنوعی را تولید کرد که هر کدام در برخی از ویژگیها برتری دارند. از میان همه انواع لاتکس مصنوعی، نوع SBR یا همان استایرن بوتازین بیشترین کاربرد را دارد در صنایع مختلف دارد.
در مورد لاتکسهای مصنوعی باید بدانید که ممکن است در برخی خواص به نسبت لاتکس طبیعی ضعیفتر باشند. برای مثال: لاتکس SBR از نظر ظاهر کدرتر از لاتکس طبیعی است و انعطافپذیری بالایی مانند لاتکس طبیعی ندارد.
2. لاتکس ترکیبی
در ادامه پاسخ به سؤال لاتکس چیست، میخواهیم نوعی از این محصول را معرفی کنیم که از نظر قیمت به نسبت لاتکس طبیعی، بهصرفهتر است. لاتکس ترکیبی در واقع از بخش عمدهای لاتکس مصنوعی و بخشی هم لاتکس طبیعی تهیه میشود.
از این نوع لاتکس عمدتاً به دلیل قیمت مقرونبهصرفه آن و این که درصدی از لاتکس طبیعی را در خود دارد، استفاده میشود. باتوجهبه این که در این ترکیب هر دو نوع اصلی لاتکس وجود دارد، میتواند در صنایع مختلفی مانند: پوشاک، پزشکی و بسیاری از صنایع دیگر مورداستفاده باشد.
لاتکس چه کاربردهایی دارد؟
تا اینجا سعی داشتیم تا به سؤالات متفاوتی در مورد لاتکس مانند پلیمر لاتکس چیست، لاتکس چیست یا حتی انواع لاتکس کداماند، پاسخ دهیم. در ادامه این مطلب و در راستای همین موضوعات میخواهیم بررسی کنیم که لاتکس در کدام صنایع کاربرد دارد.
1. صنایع پوشاک
لاتکس در صنعت پوشاک برای دوخت لباسهای بسیار متنوعی میتواند استفاده شود. این محصولات به دلیل ویژگیهای انعطافپذیری بالا و ضد آب بودن، در برابر رطوبت و شرایط محیطی نامساعد مقاومت بیشتری دارند.
2. صنایع پزشکی
لاتکس در صنایع پزشکی بهعنوان مادهای برای ساخت لوازم پزشکی مانند دستکشهای پزشکی یا لولههای خونگیری استفاده میشود. عمدتاً اما کاربرد این ماده در تولید دستکشهای یکبار مصرف پزشکی است که باید دوام و استقامت بالایی داشته باشند. در مطلب « انواع دستکش لاتکس » این موضوع را دقیقتر بررسی کردهایم که لاتکس چقدر در تولید این محصولات میتواند کاربردی باشد.
3. صنایع خودروسازی
لاتکس در صنایع خودروسازی برای تولید قطعات خودرویی مانند: روکشهای صندلی، لاستیکهای ترمز و بهعنوان مادهای برای آببندی استفاده میشود. لاتکس به دلیل ویژگیهای الاستیکی و مقاومت در برابر شرایط محیطی مختلف مانند: آب، گردوخاک و حرارت، می تواند برای تولید قطعاتی که در شرایط سخت آبوهوایی به کار میروند، مناسب باشد.
4. صنایع رنگسازی
رنگهای تولید شده به کمک لاتکس طبیعی یا مصنوعی به دلیل ویژگیهایی مانند: پوشش بالا، مقاومت در برابر حرارت و شعله یا مقاومت در برابر شکستگی، برای مصارف مختلفی مانند: رنگآمیزی ساختمانها، خودروها و قطعات صنعتی استفاده میشوند.
5. صنایع چاپ
یکی دیگر از کاربردهای لاتکس، استفاده بهعنوان جوهر چاپ روی کاغذ یا سایر سطوح است. جوهر چاپ لاتکسی به دلیل ویژگیهایی مانند: مقاومت در برابر رطوبت، شعله و حرارت، ایجاد تصاویر باکیفیت بالا و مقاومت در برابر پوسیدگی، برای چاپهایی مانند: بنرها، پوسترها، تابلوهای تبلیغاتی، پوششهای دیواری و مواردی ازایندست استفاده میشود.
شما چقدر از محصولات لاتکسی استفاده میکنید؟
ملموسترین کارایی لاتکس برای بیشتر افراد، دستکش یکبار مصرف خواهد بود. در واقع با شنیدن نام این ماده، ناخودآگاه ذهنها به سمت دستکشهایی میرود که در برابر پارگی تا حد زیادی مقاوم هستند. البته که این ماده کاربردهای دیگری هم دارد که این موضوع را در بخش قبلی به طور کامل بررسی کردیم. قیمت دستکش یکبار مصرف لاتکس میتواند باتوجهبه نوع لاتکس استفاده شده در آن و همچنین مواردی مانند: کیفیت تولید و برند سازنده، متغیر باشد، اما بهطورکلی این محصولات، بهترین روش برای دوری از آلودگیهایی است که نمیخواهید دستانتان با آنها تماس داشته باشد.
